2023 წლის მაისის, ივნისისა და ივლისის თვეების განმავლობაში საქართველოს საგადასახადო კანონმდებლობაში შესული ცვლილებები

Kreston Georgia აგრძელებს საგადასახადო კანონმდებლობაში შესული ცვლილებებისა და სიახლეების მიმოხილვას. ამჯერად გთავაზობთ 2023 წლის მაისის, ივნისისა და ივლისის თვეებში შესული საკანონმდებლო სიახლეების მიმოხილვას.

შინაარსი

1. ცვლილებები საქართველოს საგადასახადო კოდექსში

1.1. ნებაყოფლობით საპენსიო სქემების შეღავათები

1.2. ტერმინების ცვლილება კოდექსში

1.3. აქციზის გადასახადი კლასიკური მანქანებისათვის

1.4. უეფას ჩემპიონატთან დაკავშირებული საგადასახადო შეღავათები

2. ცვლილებები  ფინანსთა მინისტრის ბრძანებებში

2.1. არააქციზური საქონლის სავალდებულო მარკირება

2.2. ხე-ტყის სასაქონლო ზედნადების გამოწერის წესი

2.3. ფიზიკური პირის ქონების გადასახადის გაანგარიშება თვეების პროპორციულად

2.4. დაქირავებულ პირთა რეესტრი

2.5. ფიზიკური პირისგან შეძენილი კატალიზატორების დაბეგვრა

2.6. ორმაგი დაბეგვრის თავიდან აცილების ურთიერთშეთანხმების პროცედურა

2.7. მცირე ბიზნესის სტატუსის აღდგენა

2.8. მოგების გადასახადის ყოველთვიური და საშემოსავლო გადასახადის ყოველწლიური დეკლარაციების დანართების ახალი ველები

3. ცვლილებები  შემოსავლების სამსახურის უფროსის ბრძანებეში

3.1. საცხოვრებელი ბინის საცხოვრებელი მიზნით გაქირავება ფიზიკურ პირზე

3.2. ფიზიკური პირის მიმართ საგადასახადო აგენტის ვალდებულების შესრულება

3.3. ხანდაზმულობის ვადები საგადასახადო დეკლარაციის წარდგენის ვადის დარღვევისას

3.4. „სალაროში ნაღდი ფულის შესახებ“ მეთოდური მითითების ცვლილებები

4. სხვა ცვლილებები

4.1. საპენსიო შენატანების გადახდისა და ადმინისტრირების წესები

4.1. არაკვალიფიციური დღგ-ის გადამხდელის სტატუსის მინიჭება და გაუქმება

 

 1. ცვლილებები საქართველოს საგადასახადო კოდექსში

      1.1 ნებაყოფლობით საპენსიო სქემების შეღავათები

2023 წლის 19 ივლისს გამოქვეყნდა და 2025 წლის 1 იანვრიდან ძალაში შედის ცვლილება საქართველოს საგადასახადო კოდექსში (სსკ-ში), რომლის მთავარი მიზანი არის კერძო ნებაყოფლობით საპენსიო სქემებში მონაწილეთა მოზიდვისათვის იმგვარი საგადასახადო რეჟიმის დადგენა, რომელიც მსგავსი იქნება დაგროვებითი პენსიის ფარგლებში არსებული საგადასახადო რეჟიმისა, რათა ნებაყოფლობითმა კერძო საპენსიო სქემებმა რეალურად შეძლონ ჩანაცვლებადობის კოეფიციენტის ზრდა და კაპიტალის ბაზრის განვითარებაში წვლილის შეტანა, და ასევე რომ გაუწიონ კონკურენცია დაგროვებით საპენსიო სქემას. კერძოდ კი, ეს შეღავათები არის:

• საპენსიო შენატანებზე გადასახადები – შენატანები საშემოსავლო გადასახადისაგან გათავისუფლდება წლიურად 6000 ლარის ფარგლებში. ხოლო თუ ჯამური წლიური შენატანები განხორციელდება აღნიშნულ ლიმიტზე მეტი ოდენობით, ამ შემთხვევაში ასეთი შენატანები დაიბეგრება საშემოსავლო გადასახადით.
• გადასახადები მოგებაზე – კერძო ნებაყოფლობითი საპენსიო აქტივების ინვესტირებით მიღებული მოგება, ისევე როგორც დაგროვებითი პენსიის საპენსიო აქტივების მიერ გამომუშავებული მოგება, გათავისუფლებულია საგადასახადო ვალდებულებებისაგან.
•  საპენსიო ბენეფიტებზე (გატანაზე) გადასახადები  – საპენსიო ბენეფიტები, ანუ თანხა რომლის გატანასაც საპენსიო სქემის მონაწილე შეძლებს, გათავისუფლდა საგადასახადო ვალდებულებებისაგან, მხოლოდ საპენსიო აქტივების კანონით განსაზღვრული წესების შესაბამისად 

      1.2 ტერმინების ცვლილება კოდექსში

2023 წლის 4 ივლისს გამოქვეყნდა და ძალაში შევიდა ცვლილება საქართველოს საგადასახადო კოდექსში (სსკ-ში). ცვლილება გამოწვეულია საქართველოს საჰაერო კოდექსში შეტანილი ცვლილებით, რაც ითვალისწინებს საავიაციო სამუშოების ტერმინის შეცვლას ტერმინით – სპეციალიზებული ავიაცია, რომელიც აღნიშნავს სპეციალიზებულ ექსპლუატაციას (საავიაციო სამუშაოებს). შესაბამისად, საქართველოს საგადასახადო კოდექსში აღნიშნული ტერმინი – „საავიაციო სამუშაოები“ შესაბამისობაში მოვიდა კანონმდებლობით გათვალისწინებულ ტერმინთან – „სპეციალიზებული ექსპლუატაცია (საავიაციო სამუშაოები)“.

ასევე, 2023 წლის 16 ივნისს გამოქვეყნდა და 90-ე დღეს ამოქმედდა ცვლილება სსკ-ში, რაც გამოწვეული იყო სსკ-ის „რადიაციული დაცვის, ბირთვული უსაფრთხოებისა და დაცულობის შესახებ“ საქართველოს კანონთან შესაბამისობაში მოყვანის საჭიროებით. შედეგად, სსკ-ის 39-ე მუხლის მე-2 ნაწილის „ნ“ ქვეპუნქტში ნაცვლად ბირთვული და რადიაციული უსაფრთხოების შესახებ საქართველოს კანონისა, ცვლილების შედეგად, მითითებული იქნება „რადიაციული დაცვის, ბირთვული უსაფრთხოებისა და დაცულობის შესახებ“ საქართველოს კანონი.

აგრეთვე, 2023 წლის 18 ივლისს გამოქვეყნდა და 2025 წლის 2 იანვრიდან ძალაში შედის კიდევ ერთი ცვლილება სსკ-ში, რაც გამოწვეულია „ტრანსპორტის სფეროს მართვისა და რეგულირების შესახებ“ საქართველოს კანონში ტერმინი „სამდინარო“-ს ახალი ტერმინით _ „შიდა სახმელეთო წყლები“ ჩანაცვლებით. ამასთან დაკავშირებით, სსკ-ი 8-ე მუხლის 25-ე ნაწილში და 111-ე მუხლის მე-3 ნაწილში ტერმინი „სამდინარო“ იცვლება ახალი ტერმინით _ „შიდა სახმელეთო წყლების სატრანსპორტო საშუალებები“.

     1.3. აქციზის გადასახადი კლასიკური მანქანებისათვის

2023 წლის 23 მაისს გამოქვეყნდა და 2023 წლის 1 ივლისიდან ამოქმედდა ცვლილება საქართველოს საგადასახადო კოდექსში (სსკ). ცვლილების შედეგად ახალი რედაქციით ჩამოყალიბდა სსკ-ის 185-ე მუხლის „ე“ ქვეპუნქტი და 188-ე მუხლის მე-4 ნაწილი, ხოლო მე-9 ნაწილის შემდეგ დაემატა ახალი მე-10 ნაწილი. 

აღნიშნული ცვლილების მიზანს წარმოადგენს კლასიკური, ანტიკვარული, საკოლექციო ავტომობილების პოპულარიზაცია, ავტომუზეუმებისა და საავტომობილო კოლექციების შექმნისა და გაფართოებისათვის ხელშეწყობა, რაც პირდაპირ კავშირშია ქვეყანაში კულტურისა და ტურიზმის განვითარებასთან.

სსკ-ის აღნიშნულ ცვლილებამდე მოქმედი რედაქციის თანახმად, ის ავტომობილები, რომელთა წლოვანებაც აღემატება 14 წელს, აქციზის მაქსიმალური განაკვეთით იბეგრებოდნენ, ძრავის მოცულობის 1 სმ3-ზე 2.4 ლარით. ხოლო ცვლილების შედეგად,   8703 სასაქონლო პოზიციით გათვალისწინებული კლასიკური ავტომობილისთვის (რომელთა წლოვანება აღემატება 40 წელს) აქციზის გადასახადი შემცირდა და განისაზღვრა 1.0 ლარის ოდენობით ძრავის მოცულობის 1 სმ3-ზე.

       1.4 უეფას ჩემპიონატთან დაკავშირებული საგადასახადო შეღავათები

2023 წლის 29 მაისს გამოქვეყნდა და ძალაში შევიდა ცვლილება საქართველოს საგადასახადო კოდექსში (სსკ), რომელიც შეეხო 2023 წლის 21 ივნისიდან 8 ივლისის ჩათვლით პერიოდში საქართველოში უეფას (ევროპული ფეხბურთის ასოციაციის კავშირი) ევროპის 21 წლამდე ჩემპიონატის ფინალურ ეტაპს და აღნიშნული ჩემპიონატისთვის განისაზღვრა დაბეგვრის საშეღავათო პერიოდი,

ცვლილებები განხორციელდა სსკ-ის 309-ე გარდამავალი დებულებების მუხლში. კერძოდ, აღნიშნულ მუხლს დაემატა ახალი 135-140-ე ნაწილები, რომელთა მიხედვითაც, ზემოთ ხსენებული ჩემპიონატის ფინალური ეტაპის მატჩებსა და მასთან დაკავშირებულ ღონისძიებებზე გავრცელდა შემდეგი სახის საგადასახადო შეღავათები: 

• უეფასა და საქართველოს ფეხბურთის ფედერაციის მიერ მიღებული შემოსავალი თავისუფლდება მოგების გადასახადისგან.
• უეფასა და საქართველოს ფეხბურთის ფედერაციის მიერ საქონლის მიწოდება ან/და მომსახურების გაწევა თავისუფლდება ჩათვლის უფლებით დღგ-ისგან.
• უეფასა და საქართველოს ფეხბურთის ფედერაციის მიერ საქონლის იმპორტისას არ მოხდება იმპორტის გადასახდელების გადახდა.
• უეფა და საქართველოს ფეხბურთის ფედერაცია საქართველოში გამოყენებულ ქონებაზე თავისუფლდებიან ქონების გადასახადისგან.
• დანიშნული პირის მიერ აღნიშნული ჩემპიონატის ფინალური ეტაპის მატჩებისა და მასთან დაკავშირებული ღონისძიებების ფარგლებში მიღებული შემოსავალი თავისუფლდება საშემოსავლო/მოგების გადასახადისგან.
• უეფასა და საქართველოს ფეხბურთის ფედერაციას ჩემპიონატის ფინალური ეტაპების მატჩებისა და მასთან დაკავშირებული ღონისძიებების ფარგლებში არ წარმოეშობა სსკ-ის 154-ე მუხლით გათვალისწინებული საგადასახადო აგენტის და არც მიღებული მომსახურების დღგ-ით უკუდაბეგვრის ვალდებულება.
• ზემოაღნიშნული ჩემპიონატის ფინალური ეტაპის მატჩების ორგანიზება და ჩატარება არ წარმოშობს საქართველოში მუდმივ დაწესებულებას.
• დღგ-ისგან ჩათვლის უფლებით თავისუფლდება, ერთი მხრივ, პირის მიერ უეფასთვის, საქართველოს ფეხბურთის ფედერაციისთვის ან/და დანიშნული პირისთვის იმ საქონლის მიწოდება ან/და მომსახურების გაწევა, რომელიც პირდაპირ ან არაპირდაპირ უკავშირდება ჩემპიონატის ფინალური ეტაპის მატჩებსა და მასთან დაკავშირებულ ღონისძიებებს და მეორე მხრივ, ჩემპიონატის ფინალური ეტაპის მატჩებზე და მასთან დაკავშირებულ ღონისძიებებზე დასასწრები ბილეთების რეალიზაცია.

აღნიშნულ ცვლილებასთან დაკავშირებით, 2023 წლის 15 ივნისს ცვლილება ასევე შევიდა ფინანსთა მინისტრის N996 ბრძანებით დამტკიცებულ ინსტრუქციაში, რომელსაც დაემატა ახალი მე-5 კარი და  განსაზღვრავს უეფას 2023 წლის 21 წლამდე ფეხბურთელთა ევროპის ჩემპიონატის ფინალური ეტაპის მატჩებსა და მასთან დაკავშირებულ ღონისძიებებზე საგადასახადო შეღავათებით სარგებლობის წესი.

2. ცვლილებები  ფინანსთა მინისტრის ბრძანებებში

      1.5 არააქციზური საქონლის სავალდებულო მარკირება

2023 წლის 31 მაისს გამოქვეყნდა და 2023 წლის 1 ივლისიდან ამოქმედდა ცვლილება ფინანსთა მინისტრის N996 ბრძანებით დამტკიცებულ ინსტრუქციაში _ „გადასახადების ადმინისტრირების შესახებ“. ცვლილება შეეხო აღნიშნული ბრძანების 781 მუხლს, რომელიც განსაზღვრავს არააქციზური საქონლის სავალდებულო მარკირებას. ცვლილებამდე, აღნიშნული მუხლი ითვალისწინებდა მატერიალური ან არამატერიალური ფორმით სავალდებულო მარკირებას დაქვემდებარებული არაალკოჰოლური სასმლის კატეგორიის განსაზღვრას ფინანსთა მინისტრის ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტით. ხოლო ცვლილების შემდეგ, ზემოხსენებულ მუხლშივე განიმარტა რომელი სახის არააქციზური სასმელი დაექვემდებარება სავალდებულო მარკირებას.

კერძოდ კი, მატერიალური ან არამატერიალური ფორმით სავალდებულო მარკირებას ექვემდებარება „საგარეო-ეკონომიკური საქმიანობის ეროვნული სასაქონლო ნომენკლატურის (სეს ესნ)“ 2201 და 2202 სასაქონლო პოზიციებში კლასიფიცირებული წარმოებული/იმპორტირებული წყლები (მათ შორის, მინერალური და მტკნარი წყლები) და სასმელები (არაალკოჰოლური სასმელები), რომლებიც ჩამოსხმულია ნებისმიერი მოცულობის ჭურჭელში. ცვლილებამდე დამხმარე ბრძანების თანახმად სავალდებულო მარკირება ეხებოდა იმავე კატეგორიის სასმელს იმ განსხვავებით, რომ ის ჩამოსხმული უნდა ყოფილიყო 20 ლიტრის ან მასზე ნაკლები მოცულობის ჭურჭელში.

სავალდებულო მარკირება ცვლილების შემდეგაც არ ეხება იმპორტირებული 4 ლიტრამდე არაალკოჰოლური სასმელი. სატრანსპორტო საშუალებაზე სტაციონარულად დამაგრებული მრავალჯერადი გამოყენების გადასაზიდ ჭურჭელში ჩამოსხმულ არაალკოჰოლურ სასმელს კი მარკირების ვალდებულება მოეხსნა. ცვლილებით ზემოთ ხსენებული პუნქტის მოქმედება არ ვრცელდება იმ არაალკოჰოლურ სასმელებზე, რომელთა საბოლოო მომხმარებლისთვის საცალო მიწოდება ხორციელდება შესაბამისი სასმელების წარმოების პროცესის დასრულებისთანავე, შეფუთვის გარეშე (ჩამოსასხმელი სახით). ამასთან, განისაზღვრა, რომ სავალდებულო მარკირებას არ ექვემდებარება საქართველოს საბაჟო კოდექსის შესაბამისად დაბრუნებული, სავალდებულო მარკირებას დაქვემდებარებული საქონელი.

ამავე ბრძანების 112-ე გარდამავალი დებულებების მუხლში შესული ცვლილების თანახმად განისაზღვრა, რომ სავალდებულო მარკირება არ ეხება იმ არაალკოჰოლურ სასმელებს, რომლებიც ჩამოსხმულია 20 ლიტრზე მეტი მოცულობის ჭურჭელში და წარმოებულია/იმპორტირებულია 2023 წლის 1 ივლისამდე, იქიდან გამომდინარე, რომ 2023 წლის 1 ივლისამდე მოქმედებს 256-ე ბრძანება, რომლის მიხედვითაც, როგორც აღვნიშნეთ, სავალდებულო მარკირებას ექვემდებარება სასმელები, რომლებიც ჩამოსხმულია 20 ლიტრის და მასზე ნაკლები მოცულობის ჭურჭელში. 

      1.6 ხე-ტყის სასაქონლო ზედნადების გამოწერის წესი

2023 წლის 30 მაისს გამოქვეყნდა და 2023 წლის 15 ივნისიდან ამოქმედდა ცვლილება ფინანსთა მინისტრის N996 ბრძანებით დამტკიცებულ ინსტრუქციაში _ „გადასახადების ადმინისტრირების შესახებ“, რომელიც ეხება rs.ge-ზე ამუშავებულ ახალ ხე-ტყის მოძრაობის და ნაშთების აღრიცხვის ელექტრონული მოდული, რომელიც ითვალისწინებს ხე-ტყის აღრიცხვის ელექტრონული ჟურნალის წარმოებას, ასევე, საწყისი ნაშთების შესახებ სპეციალური ფორმის და სასაქონლო შეტყობინების გამოწერას, რომელიც იქნება ხე-ტყის სასაქონლო ზედნადების გამოწერის საფუძველი. 

კერძოდ კი, ცვლილება განხორციელდა ბრძანების 252 მუხლში, რომელიც განსაზღვრავს ხე-ტყის სასაქონლო ზედნადების გამოწერის წესს. აღნიშნული მუხლის მე-5 ნაწილს დაემატა ახალი შინაარსის „ე“ ქვეპუნქტი, რომლის თანახმადაც, ხე-ტყის სასაქონლო ზედნადების გამოწერის ვალდებულება არ ვრცელდება ერთხელ უკვე გამოყენებული (მეორადი) ხე-ტყის პირველადი გადამუშავების პროდუქტის ტრანსპორტირებისას ან/და მიწოდებისას. ასევე, მნიშვნელოვანი ცვლილება განხორციელდა აღნიშნული ბრძანების 112-ე გარდამავალი დებულებების მუხლში, რომელსაც დაემატა ახალი 64-ე პუნქტი. ახალი პუნქტის თანახმად, გადასახადის გადამხდელი ვალდებულია, 2023 წლის 15 ივნისის მდგომარეობით მის საკუთრებაში არსებული ხე-ტყის ნაშთის შესახებ ინფორმაცია საგადასახადო ორგანოს წარუდგინოს არაუგვიანეს 2023 წლის 15 ივლისისა, შემდგომ კი აღნიშნული ვადა 16 აგვისტომდე გახანგრძლივდა.

    1.7 ფიზიკური პირის ქონების გადასახადის გაანგარიშება თვეების პროპორციულად

2023 წლის 8 ივნისს გამოქვეყნდა და გამოქვეყნებისთანავე ძალაში შევიდა ცვლილება ფინანსთა მინისტრის N996 ბრძანებით დამტკიცებულ ინსტრუქციაში და ახალი რედაქციით ჩამოყალიბდა 91-ე მუხლის მე-7 პუნქტის „ზ“ ქვეპუნქტი. აღნიშნული ცვლილებით, დაზუსტდა ინფორმაცია იმის შესახებ, თუ რა ითვლებოდა ფიზიკური პირის ქონების (გარდა მიწისა) გადასახადის მიზნებისათვის, საკუთრებაში/სარგებლობაში/ფაქტობრივ მფლობელობაში არსებობის პერიოდად (თვედ), მაშინ როდესაც ფიზიკური პირის საკუთრებაში/სარგებლობაში/ფაქტობრივ მფლობელობაში ქონება გადმოვიდა შუა თვეში.

შეგახსენებთ, რომ ფიზიკური პირი ქონების გადასახადს იხდის მის საკუთრებაში/სარგებლობაში/ფაქტობრივ მფლობელობაში ან/და ეკონომიკური საქმიანობისთვის გამოყენებული დასაბეგრი ქონების საბაზრო ღირებულების მიხედვით, საკუთრებაში/სარგებლობაში/ფაქტობრივ მფლობელობაში არსებობის თვეების პროპოციულად.

ცვლილების შედეგად დაკონკრეტდა, რომ თვე ჩაითვლება სრულ თვედ, თუ ფიზიკურ პირს დაბეგვრის ობიექტი საკუთრებაში/სარგებლობაში/ფაქტობრივ მფლობელობაში გააჩნია შესაბამისი თვის 15 რიცხვის მდგომარეობით. წინააღმდეგ შემთხვევაში აღნიშნული თვე მხედველობაში არ მიიღება. ასევე, მხედველობაში არ მიიღება ის დასაბეგრი ქონებაც, რომლის გადაცემაც მოხდება თვის 15 რიცხვში და ჩაითვლება, რომ დაბეგვრის ობიექტი მოცემულ თვეში საკუთრებაში/სარგებლობაში/ფაქტობრივ მფლობელობაში გააჩნია ქონების მიმღებს და საჭიროების შემთხვევაში მის მიერ უნდა მოხდეს ქონების გადასახადით დაბეგვრა.

     1.8 დაქირავებულ პირთა რეესტრი

2023 წლის 9 ივნისს გამოქვეყნდა და გამოქვეყნებისთანავე ძალაში შევიდა ცვლილება ფინანსთა მინისტრის N996 ბრძანებით დამტკიცებულ ინსტრუქციაში და 11​2-ე მუხლს, რომელიც არეგულირებს დაქირავებულ პირთა რეესტრის წარმოების წესს, დაემატა მე-6 პუნქტი.

ახალი პუნქტის მიხედვით, დამქირავებელი  საწარმო უფლებამოსილია „დაქირავებულ პირთა რეესტრში“ არ ასახოს იმ ფიზიკური პირის შესახებ ინფორმაცია, რომელიც რეგისტრირებულია მეწარმეთა და არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირების რეესტრში ან საგადასახადო აღრიცხვის ერთიან რეესტრში და მინიჭებული აქვს ამ პირის ხელმძღვანელობის/წარმომადგენლობის უფლებამოსილება ან/და წარმოადგენს აღნიშნული პირის მმართველობითი ორგანოს წევრს.

    1.9 ფიზიკური პირისგან შეძენილი კატალიზატორების დაბეგვრა

2023 წლის 4 ივლისს გამოქვეყნდა და გამოქვეყნებიდან მე-15 დღეს ძალაში შევიდა ცვლილება ფინანსთა მინისტრის N996 ბრძანებით დამტკიცებულ ინსტრუქციაში და 393-ე მუხლის პირველ პუნქტს დაემატა „გ“ ქვეპუნქტი, რომლის მიხედვითაც, გადახდის წყაროსთან 3-პროცენტიანი განაკვეთით დაიბეგრება ფიზიკური პირის მიერ ავტოსატრანსპორტო საშუალების კატალიზური კონვერტორის (კატალიზატორის) ან/და ავტოსატრანსპორტო საშუალების კატალიზური კონვერტორის (კატალიზატორის) მაკომპლექტებელი ნაწილების (მათ შორის, ამორტიზებული მაყუჩის ფილტრის ან/და მაყუჩის კერამიკული ფილტრის) ნარჩენის/ჯართის მიწოდების შედეგად მიღებული შემოსავალი.

ცვლილებამდე ფიზიკური პირებისგან შეძენილი შავი ან/და ფერადი ლითონების ჯართის ან ნარჩენისთვის გადახდილი თანხები იბეგრებოდა გადახდის წყაროსთან 3%-იანი განაკვეთით, იმ შემთხვევაში თუ ფიზიკური პირებისგან აღნიშნული საქონლის შეძენა მოხდებოდა სასაქონლო ზედნადების გარეშე. 

აღნიშნული ცვლილების შემდგომ საქონლის ჩამონათვალს დაემატა ე.წ. კატალიზატორები და მისი მაკომპლექტებლები, რისი სასაქონლო ზედნადების შეძენის შემთხვევაშიც ასევე მოხდება ფიზიკური პირისთვის გადახდილ თანხაზე გადახდის წყაროსთან 3%-იანი გადასახადის დაკავება.

     1.10 ორმაგი დაბეგვრის თავიდან აცილების ურთიერთშეთანხმების პროცედურა

ფინანსთა სამინისტრომ 2023 წლის 4 ივლისის №258  ბრძანებით ორმაგი დაბეგვრის თავიდან აცილების შესახებ საერთაშორისო შეთანხმებით განსაზღვრული ურთიერთშეთანხმების პროცედურა დაამტკიცა.

დამტკიცებული პროცედურის მიხედვით გადასახადის გადამხდელი უფლებამოსილია, საქართველოს ორმაგი დაბეგვრის თავიდან აცილების შესახებ საერთაშორისო შეთანხმების საფუძველზე  მოითხოვოს ურთიერთშეთანხმების პროცედურის დაწყება, თუ იგი თვლის, რომ საერთაშორისო შეთანხმების მონაწილე ერთი ან ორივე სახელმწიფოს მოქმედება იწვევს ან შესაძლოა გამოიწვიოს მისი დაბეგვრა ამავე საერთაშორისო შეთანხმების დებულებების შეუსაბამოდ.

შეთანხმების პროცედურით შემოსავლების სამსახურისთვის მიმართვა გადასახადის გადამხდელს შეუძლია მ.შ. შემდეგ საკითხებთან მიმართებაში:

ა) საერთაშორისო კონტროლირებულ ოპერაციებთან დაკავშირებული საკითხები;

ბ) მუდმივ დაწესებულებასთან დაკავშირებული საკითხები;

გ) გადასახადის გადამხდელის ორმაგ რეზიდენტობასთან დაკავშირებული საკითხები;

დ) გადასახადის გადახდის წყაროსთან დაკავების საკითხები;

ე) საერთაშორისო შეთანხმებით გათვალისწინებული დებულებების არასწორად/ბოროტად გამოყენებასთან დაკავშირებული საკითხები.

ორმაგი დაბეგვრისგან თავიდან აცილების საერთაშორისო შეთანხმებებში ხშირად გვხვდება ჩანაწერი იმის შესახებ, რომ არარეზიდენტისთვის გადახდილი თანხები შესაძლოა დაიბეგროს როგორც უცხო ქვეყანაში ასევე საქართველოში. ამ და სხვა შემთხვევაში როდესაც შესაძლოა მოხდეს გადასახადის გადამხდელის ორმაგი დაბეგვრა (როგორც უცხოეთში ასევე საქართველოში) გადასახადის გადამხდელს შეუძლია მიმართოს შემოსავლების სამსახურს შეთანხმების პროცედურის დასაწყებად, იმის გასარკვევად თუ რომელი ქვეყანაში უნდა დაიბეგროს აღნიშნული ტიპის შემოსავალი.

    1.11 მცირე ბიზნესის სტატუსის აღდგენა

2023 წლის 26 ივნისს გამოქვეყნდა და გამოქვეყნებიდან ძალაში შევიდა ცვლილება ფინანსთა მინისტრის N999 ბრძანებით დამტკიცებულ ინსტრუქციაში „სპეციალური დაბეგვრის რეჟიმების გამოყენების შესახებ“.

ცვლილების შედეგად დამატებით განიმარტა, რომ მცირე ბიზნესის სტატუსის გაუქმების წელს პირი ვერ შეძლებს მცირე ბიზნესის სტატუსის თავიდან მიღებას, თუ სტატუსის გაუქმებას საფუძვლად უდევს შემდეგი _ 2 კალენდარული წლის მიხედვით, თითოეულ კალენდარულ წელში ერთობლივმა შემოსავალმა გადააჭარბა 500,000 ლარიან ზღვარს.

    1.12 მოგების გადასახადის ყოველთვიური და საშემოსავლო გადასახადის ყოველწლიური  დეკლარაციების დანართების ახალი ველები

2023 წლის 19 ივლისს გამოქვეყნდა და 1 აგვისტოდან ძალაში შევიდა ცვლილება ფინანსთა მინისტრის N996 ბრძანებით დამტკიცებულ ინსტრუქციაში. ცვლილების თანახმად, მოგების ყოველთვიურ და საშემოსავლო გადასახადის წლიურ დეკლარაციებში ასახვას დაექვემდებარა სესხისა და კაპიტალის მოძრაობის შესახებ ინფორმაცია. 

კერძოდ კი ცვლილება შეეხო, საშემოსავლო გადასახადის წლიურ დეკლარაციას დაემატა ახალი დანართი სახელად „სესხების აღრიცხვა“, ხოლო 33-ემუხლს დაემატა ახალი მე-9 პუნქტი, სადაც გაიწერა „სესხების აღრიცხვის“ დანართის შევსების წესი, რომლის თანახმადაც აღნიშნულ დანართში აისახება გაცემული და მიღებული სესხების შესახებ ინფორმაცია. აღნიშნული ცვლილება იმოქმედებს 2023 წლის საშემოსავლო გადასახადის დეკლარირებაზე, რომლის წარდგენის ვადაც არის 2024 წლის 1 აპრილამდე. 

ასევ, მოგების გადასახადის ყოველთვიური დეკლარაციას დაემატა ახალი „დანართი 3“ სახელად „სესხების და კაპიტალის აღრიცხვა“, ხოლო 40¹-ე მუხლს დაემატა ახალი მე-9 პუნქტი, სადაც გაიწერა „სესხების და კაპიტალის აღრიცხვის“ დანართის შევსების წესი, რომლის თანახმადაც აღნიშნულ დანართში აისახება გაცემული და მიღებული სესხ(ებ)ის, ასევე, როგორც საწარმოს კაპიტალში, ისე საწარმოს მიერ სხვა საწარმოში რიცხული კაპიტალის შესახებ ინფორმაცია. 2023 წლის 1 აგვისტოდან მოგების გადასახადის ყოველთვიური დეკლარაციის შესაბამის უჯრებში გადასახადის გადამხდელმა უნდა ასახოს ივლისის თვის ოპერაციების დეკლარირებისას ივლისისთვის მდგომარეობით, ხოლო შემდგომი საანგარიშო პერიოდების დეკლარირებისას შესაბამისი გაცემული/მიღებული სესხ(ებ)ის და საკუთარ ან/და სხვა საწარმოში რიცხული კაპიტალის შესახებ ინფორმაცია.

3. ცვლილებები  შემოსავლების სამსახურის უფროსის ბრძანებეში

    3.1 საცხოვრებელი ბინის საცხოვრებელი მიზნით გაქირავება ფიზიკურ პირზე

2023 წლის 7 ივნისს გამოქვეყნდა შემოსავლების სამსახურის უფროსის ახალი N1518 სიტუაციური სახელმძღვანელო, ფიზიკურ პირზე საცხოვრებელი ბინის საცხოვრებელი მიზნით გაქირავების შესახებ.

როგორც უკვე ვიცით,  სსკ-ის 81-ე მუხლის მე-2 და მე-5 ნაწილის თანახმად, საცხოვრებელი ფართობის ორგანიზაციაზე, იურიდიულ პირზე ან ფიზიკურ პირზე საცხოვრებელი მიზნით გაქირავების შედეგად იმ ფიზიკური პირის მიერ მიღებული შემოსავალი, რომელიც ამ შემოსავლიდან გამოქვითვებს არ ახორციელებს, იბეგრება 5%-ით. ამასთან, ფინანსთა მინისტრის N996 ბრძანების 1112 მუხლის თანახმად, ფიზიკური პირი, რომელიც საცხოვრებელ ფართობს აქირავებს საცხოვრებელი მიზნით და არ ახორციელებს ამ შემოსავლიდან გამოქვითვებს, აღნიშნულის თაობაზე შემოსავლების სამსახურს უნდა წარუდგინოს განცხადება და უნდა დარეგისტრირდეს საცხოვრებელი ფართობის გამქირავებელ პირთა რეესტრში.

სიტუაციური სახელმძღვანელოს მიხედვით, თუ ფიზიკური პირი ახორციელებს მის საკუთრებაში არსებული საცხოვრებელი ბინის საცხოვრებელი მიზნით გაქირავებას არამეწარმე ფიზიკურ პირზე და მიღებულ შემოსავალს ბეგრავს 5%-ით გამოქვითვების გარეშე, თუმცა აღნიშნული ფიზიკური პირი არ არის რეგისტრირებული საცხოვრებელი ფართობის გამქირავებელ პირთა რეესტრში, ასეთ შემთხვევაში ის გარემოება, რომ ფიზიკური პირი არ არის რეგისტრირებული გამქირავებელ პირთა რეესტრში, არ უნდა გახდეს ფიზიკური პირისთვის მიღებული შემოსავლის 20%-იანი განაკვეთით დაბეგვრის საფუძველი, მაგრამ განცხადების წარუდგენლობისათვის პირი დაჯარიმდება 100 ლარის ოდენობით სსკის 291-ე მუხლის შესაბამისად.

ამასთან, უნდა გავითვალისწინოთ, რომ საცხოვრებელი ფართობის გამქირავებელ პირთა რეესტრში ინფორმაციის აუსახველობის შემთხვევაში საშემოსავლო გადასახადის 5%-იანი განაკვეთის გამოყენების უფლება შეზღუდულია იურიდიულ პირზე გაქირავების შემთხვევაში და ასეთ შემთხვევაში იურიდიული პირი ვალდებულია გადახდილი ქირის საფასური დაბეგროს გადახდის წყაროსთან 20%-იანი განაკვეთით.

    1.1 ფიზიკური პირის მიმართ საგადასახადო აგენტის ვალდებულების შესრულება

2023 წლის 7 ივნისს გამოქვეყნდა შემოსავლების სამსახურის უფროსის ახალი N2435 სიტუაციური სახელმძღვანელო, ფიზიკური პირის მიმართ საგადასახადო აგენტის ვალდებულების შესრულების შესახებ. სიტუაციურ სახელმძღვანელოში აღწერილია ისეთი ფაქტობრივი გარემოება, როდესაც საწარმო ფიზიკური პირისათვის მომსახურების ანაზღაურების ნაწილში ასრულებდა სსკ-ის 154-ე მუხლით განსაზღვრულ საგადასახადო აგენტის მოვალეობას. თუმცა მოგვიანებით გამოვლინდა, რომ ფიზიკურ პირს იმ პერიოდზე როდესაც საწარმო აკავებდა გადასახადს, ჰქონდა დღგ-ის გადამხდელად რეგისტრირების ვალდებულება და რეალურად საწარმოს არ ჰქონდა ამ პერიოდზე გადახდის წყაროსთან დაკავების ვალდებულება.

კერძოდ კი, განვიხილოთ ასეთი შემთხვევა:

• ფიზიკურ პირს კომერციული ფართი იჯარით აქვს გაცემული საწარმოზე, იჯარის ყოველთვიური თანხა შეადგენს 1180 ლარს, საიდანაც საწარმო აკავებდა საშემოსავლო გადასახადს 236 ლარს (1180 x 20%).
• საანგარიშო წლის ოქტომბრის თვეში გაირკვა, რომ ფიზიკურ პირს დღგ-ის სავალდებულო რეგისტრაციის ვალდებულება წარმოეშვა 1 მარტიდან, შესაბამისად მან მიმართა საგადასახადო ორგანოს იმავე წლის მარტის თვიდან დღგ-ის გადამხდელად სავალდებულო რეგისტრაციის მოთხოვნით.
• საწარმომ ოქტომბრის თვიდან შეწყვიტა საშემოსავლო გადასახადის დაკავება გადახდის წყაროსთან. ამასთან, იჯარის საკომპენსაციო თანხა (1180 ლარი) არ შეცვლილა.
• ფიზიკურმა პირმა საანგარიშო წლის საშემოსავლო გადასახადის წლიური დეკლარაციის ერთობლივ შემოსავალში ასახა იჯარის თანხა – 12360 ლარი, მ.შ მარტი – დეკემბრის თვეების 10000 ლარი (1180 /1.18 x 10) ასახა დღგ-ის გარეშე, ხოლო იანვარი – სექტემბრის თვეების საშემოსავლო გადასახადის გადაანგარიშების მიზნით წყაროსთან (თვეში 1180 ლარიდან) დაკავებული გადასახადი – 2124 ლარი (236 x 9 ) ჩაითვალა.
• შედეგად გამოვიდა, რომ ორივე მხარის მიერ საერთო ჯამში ბიუჯეტში გადახდილმა თანხამ შეადგინა 2472 ლარი, რაც სწორია, ვინაიდან ეს არის ფიზიკური პირის მიერ მთელი წლის განმავლობაში მიღებული შემოსავლის 12360 (1180*2 + 1000*9) ლარის 20%.

იმის გათვალისწინებით, რომ ფიზიკური პირისათვის მის მიერ გაწეული მომსახურების ღირებულების ანაზღაურებისას აღნიშნული პირი არ იყო რეგისტრირებული დღგ-ის გადამხდელად და ცვლილების გამომწვევი გარემოება დადგა საწარმოს მიერ დეკლარაციების წარდგენის შემდგომ, საშემოსავლო გადასახადის გადახდის წყაროსთან დაკავების პერიოდებში (საანგარიშო წლის მარტი – სექტემბერი) წარდგენილი დეკლარაციები საწარმოს მიერ დაზუსტებას არ ექვემდებარება.

    1.2 ხანდაზმულობის ვადები საგადასახადო დეკლარაციის წარდგენის ვადის დარღვევისას

2023 წლის 7 ივნისს გამოქვეყნდა შემოსავლების სამსახურის უფროსის ახალი N2328 სიტუაციური სახელმძღვანელო, ხანდაზმულობის ვადები საგადასახადო დეკლარაციის წარდგენის ვადის დარღვევის შესახებ, სსკ-ის მე-4 მუხლის (ხანდაზმულობის ვადა) შესაბამისად.

სიტუაციურ სახელმძღვანელოში წარმოდგენილია ერთი კომპანიის მიერ ხანდაზმულ პერიოდში წარდგენილი დეკლარაციის დაზუსტების ან/და პირველადი დეკლარაციის წარდგენის შემთხვევები:

1. შპს-მ 2022 წლის დეკემბრის თვეში წარმოადგინა 2019 წლის იანვრის თვის დღგ-ის დაზუსტებული დეკლარაცია.

შეფასება:  ხანდაზმულობის ვადები საგადასახადო ორგანოს მიერ გაგრძელებულია 1 წლით, 2019 წლის პერიოდის ყველა საგადასახადო დეკლარაციაზე 2023 წლის განმავლობაში, რადგან დღგ-ის 2019 წლის იანვრის დაზუსტებული დეკლარაციის წარდგენა შესაბამისობაშია საგადასახადო კოდექსის მე-4 მუხლის მე-7 ნაწილის მოთხოვნასთან, რომლის მიხედვითაც ხანდაზმულობის ვადა გრძელდება 1 წლით, თუკი ხანდაზმულობის ვადის გასვლამდე დარჩენილია 1 წელზე ნაკლები და გადამხდელმა მოახდინა ამ პერიოდის დეკლარაციის წარდგენა/დაზუსტება.

1. შპს-მ 2023 წლის იანვარში წარმოადგინა 2019 წლის თებერვლისა და მარტის თვეების დღგ-ს დეკლარაციები

შეფასება:  შპს-ს 2019 წლის თებერვლის და მარტის დღგ-ის დეკლარაციების ვადის დარღვევით წარდგენის გამო, საგადასახადო ვალდებულებებთან ერთად დაერიცხება ჯარიმა სსკ-ის 274-ე მუხლის მიხედვით გადასახადის თანხის 10%-ის ოდენობით. ვინაიდან, სსკ-ის მე-4 მუხლის მე-3 და მე-4 ნაწილების მიხედვით, გადასახადის გადამხდელისათვის ამ კოდექსით გათვალისწინებული სანქციის (გარდა საურავისა) დაკისრებისა და შესაბამისი საგადასახადო მოთხოვნის წარდგენის ხანდაზმულობის ვადაა 3 წელი, რომელიც აითვლება საგადასახადო ვალდებულების წარმოშობის კალენდარული წლის დასრულებიდან, თუ ამ კოდექსით გათვალისწინებული სანქციის თანხის გაანგარიშება უკავშირდება საგადასახადო ვალდებულების თანხის ოდენობას, სხვა შემთხვევაში კი საგადასახადო სამართალდარღვევის ჩადენის კალენდარული წლის დასრულებიდან.

1. შპს-მ 2023 წლის იანვარში წარმოადგინა 2018 წლის დეკემბრის დღგ-ს დაზუსტებული და 2018 წლის მოგების გადასახადის დეკემბრის თვის პირველადი დეკლარაციები

შეფასება:  შპს-ს 2018 წლის დეკემბრის დღგ-ის (დაზუსტებული) და 2018 წლის მოგების გადასახადის (პირველადი) დეკლარაციების მიხედვით საგადასახადო ვალდებულება და სანქციები არ დაერიცხება და არ აისახება ბარათზე.

     3.1 „სალაროში ნაღდი ფულის შესახებ“ მეთოდური მითითების ცვლილებები

2023 წლის ივლისის თვეში ახალი რედაქციით გამოქვეყნდა შემოსავლების სამსახურის უფროსის მიერ დამტკიცებული მეთოდური მითითება „სალაროში ნაღდი ფულის შესახებ“. ახალი რედაქციის მიხედვით, განხორციელდა მნიშვნელოვანი სიახლეები სალაროში არაგონივრული ფულის ნაშთის დაბეგვრასთან დაკავშირებით. მიუხედავად იმისა, რომ გონივრული ფულის ნაშთის ოდენობა (იხ. ქვემოთ) ახალი მეთოდური მითითებითაც განსაზღვრულია წინა მეთოდური მითითების მსგავსად, ახალ მეთოდურ მითითებაში სრულიად არის შეცვლილი სალაროს არაგონივრული ფულის ნაშთის გადასახადით დაბეგვრის წინაპირობები და დაბეგვრის პრინციპები, რაც გულისხმობს არა მხოლოდ ტერმინების დონეზე არსებულ ცვლილებებს, არამედ მიანიშნებს გადამხდელთა საგადასახადო შემოწმებისას სალაროში არაგონივრული ფულის ნაშთის დაბეგვრის ახალი წესებისა და წინაპირობების შემოღებაზე. როგორც წინა პერიოდებში მოქმედი, ასევე ახალი მეთოდური მითითების მიხედვით სალაროს გონივრული ნაშთი (თანხა რომელიც არ დაექვემდებარება დამატებით დაბეგვრას) განისაზღვრება შემდეგი ფორმულით:

 

       სალაროს გონივრული ნაშთი = საკასო ხარჯის 10% + საკასო შემოსავლის 10%

 

მაგალითისთვის თუ საგადასახადო აუდიტისას კომპანიის ბუღალტრული აღრიცხვის მონაცემების მიხედვით დადგენილია  2020 წლის მაისის თვის სალაროს ნაშთი 140 000 ლარი, ამ თვის საკასო შემოსავალი იყო 300 000 ლარი, ხოლო ამ თვის საკასო ხარჯი 100 000 ლარი – აღნიშნულ შემთხვევაში შემოსავლების სამსახურის აუდიტორები გონივრულ ნაშთად მიიჩნევდნენ 40 000 ლარს (300 000*10%+100 000*10%), ხოლო არაგონივრულ ნაშთად ჩაითვლებოდა 100 000 ლარი, რაც ძველი მეთოდური მითითების მიხედვით ზოგადად ითვლებოდა დირექტორზე გაცემულ უპროცენტო სესხად და იბეგრებოდა შესაბამისი თვის მიხედვით 2 გადასახადით:

1. მოგების გადასახადი – 100 000 /0.85*15% (მოგვიანებით შესაძლებელი იყო ამ თანხის ჩათვლა სალაროს ნაშთის შემცირებისას).
2. საშემოსავლო გადასახადი – 100 000*20%/0.8*20% (თვის საშემოსავლო იქნებოდა ამ თანხის 1/12).

 

გთავაზობთ 7 მნიშვნელოვან სიახლეს რომელიც სალაროში არსებული არაგონივრული თანხების არსებობისას, შემოსავლების სამსახურის მიერ საგადასახადო შემოწმებების დროს იქნება გამოყენებული.

 

1. შეიცვალა ტერმინები:

შეიცვალა მეთოდური მითითების გარკვეული ტერმინები (ხაზგასმით არის მონიშნული შეცვლილი/ახალი ნაწილი):

ნაღდი ფულის ნაშთი – ყოველი კალენდარული თვის ბოლო რიცხვში, „სააღრიცხვო დოკუმენტაციის“ მიხედვით, გადასახადის გადამხდელის „სალაროში“ არსებული, ან/და ასეთად მიჩნეული, მათ შორის, არაპირდაპირი მეთოდით გაანგარიშებული, ნაღდი ფულის ოდენობა.

საკასო ხარჯი – გასული/გასულად ჩათვლილი თანხა, რომელიც: 

ა) გაიცა კრედიტორული დავალიანების დასაფარად; 

ბ) გაიცა როგორც ავანსი, ხელფასი, დივიდენდი, სესხი, პროცენტი, როიალტი; 

გ) ამ ბრძანებით დამტკიცებული „კრედიტორული დავალიანების შესახებ“ №8 დანართის შესაბამისად“, ჩაითვალა ანაზღაურებულად; 

დ) გადახდილია დოკუმენტურად დადასტურებული სხვა ხარჯისთვის; 

ე) დაიბეგრა მოგების ან საშემოსავლო გადასახადით, როგორც ხარჯი ან სარგებელი; 

ვ) გაანგარიშებულია არაპირდაპირი მეთოდით.

საკასო შემოსავალი – შემოსული/შემოსულად ჩათვლილი თანხა, რომელიც:

ა) მიღებულია საქონლის მიწოდებიდან ან/და მომსახურების გაწევიდან; 

ბ) მიღებულია, როგორც ავანსი, დივიდენდი, პროცენტი, როიალტი, საგარანტიო თანხა, სადეპოზიტო თანხა, სესხი; 

გ) გაანგარიშებულია არაპირდაპირი მეთოდით; 

დ) მიღებულია, როგორც სხვა შემოსავალი.

 

აღნიშნული ცვლილების შედეგად მივიღეთ სალაროს ნაშთის, საკასო ხარჯისა და საკასო შემოსავლის სახეცვლილი განმარტებები, რომლებიც მ.შ. მოიცავს არაპირდაპირი მეთოდის გამოყენებით გაანგარიშებულ სალაროს ნაშთს, საკასო შემოსავალსა და საკასო ხარჯს.  გარდა ამისა, წინა განმარტებიდან განსხვავებით საკასო შემოსავლად მიიჩნევა ავანსი, დივიდენდი, პროცენტი, საგარანტიო თანხა და სხვადასხვა სახის შემოსავალი.

არაპირდაპირი მეთოდით დათვლილ შემოსავალთან და საგარანტიო თანხებთან დაკავშირებით დაემატა ორი ახალი მაგალითი:

მაგალითი N4: პირის შესამოწმებელი პერიოდია 2022 წელი. ბუღალტრული აღრიცხვის მონაცემებით, 2022 წლის მაისის თვის ნაღდი ფულის ნაშთი დაფიქსირდა 15 000 ლარი, ხოლო ამავე საანგარიშო თვის საკასო შემოსავალი – 50 000 ლარი. ამასთან, საგადასახადო შემოწმების მიერ არაპირდაპირი მეთოდით გაანგარიშების შედეგად, ამავე თვეში მიღებული შემოსავალი დადგინდა 10 000 ლარის ოდენობით. 

შედეგად, ამ მეთოდური მითითების მიზნებისთვის, მოცემულ პირობებში, 2022 წლის მაისის თვის ნაღდი ფულის ნაშთიდან – 25 000 ლარიდან (15 000 + 10 000) გონივრულ ნაშთად ჩაითვლება ((50 000 + 10 000) * 10%) 6 000 ლარი, ხოლო დარჩენილი თანხა (25 000 – 6 000) 19 000 ლარი, დაკვალიფიცირდება, როგორც არაგონივრული ნაშთი.

ცვლილებამდე არსებულ მეთოდურ მითითებაში არაპირდაპირი მეთოდით განსაზღვრული შემოსავლის თანხების ფულის ნაშთში ჩათვლაზე საუბარი არ იყო, თუმცა აღნიშნული მიდგომის გამოყენება სავსებით ლოგიკური იყო, ამდენად ეს უკანასკნელი წარმოადგენს შემოსავლების სამსახურის მიდგომის ერთგვარ დაზუსტებას.

იგივე პრინციპით მოხდება, შემოწმების მიერ არაპირდაპირი მეთოდით გაანგარიშებული გაწეული საკასო ხარჯის გათვალისწინებული გონივრული ნაშთის გაანგარიშებისას, სწორედ ასეთი გარემოება დამატებით აღწერილია მეთოდური მითითების N6 მაგალითში.

მაგალითი N5: საწარმოს საქმიანობის საგანია ავტომობილების გაქირავება. ავტომობილის დაქირავების ღირებულების გარდა დამქირავებელი იხდის საგარანტიო ან/და სადეპოზიტო თანხას, რომელიც შემოსავლად აღიარდება იმ შემთხვევაში, თუ ავტომობილს, მისი დაბრუნების შემდეგ, რაიმე დაზიანება აღმოაჩნდება, წინააღმდეგ შემთხვევაში თანხა უბრუნდება დამქირავებელს.

პირის შესამოწმებელი პერიოდია 2022 წელი. ბუღალტრული აღრიცხვის მონაცემებით, 2022 წლის მაისის თვის ნაღდი ფულის ნაშთი დაფიქსირდა 15 000 ლარი, ხოლო ამავე საანგარიშო თვის საკასო შემოსავალი – 50 000 ლარი, საიდანაც 40 000 ლარს შეადგენს ავტომობილების გაქირავებიდან მიღებული შემოსავალი, ხოლო 10 000 ლარს საგარანტიო/სადეპოზიტო თანხები.

შედეგად, ამ მეთოდური მითითების მიზნებისთვის, მოცემულ პირობებში, მოცემულ პირობებში, 2022 წლის მაისის თვის საკასო შემოსავლად ჩაითვლება 50 000 ლარი (40 000 + 10 000), ხოლო ნაღდი ფულის ნაშთიდან (15 000 ლარი) გონივრულ ნაშთად ჩაითვლება (50 000* 10%) 5 000 ლარი, ხოლო დარჩენილი თანხა (15 000 – 5 000) 10 000 ლარი, დაკვალიფიცირდება, როგორც არაგონივრული ნაშთი. მ.შ. საგარანტიო თანხის შემოსვლაც კი განიხილება საკასო შემოსავლად.

    2. არსებითობის ზღვარის დადგენა გადამხდელთა ზომითი კატეგორიის მიხედვით

ცვლილებამდე, მეთოდური მითითების გამოყენება სავალდებულო იყო იმ პირის მიმართ, რომელსაც უფიქსირდება საკასო შემოსავალი ან/და ხარჯი, გარდა ამისა მეთოდური მითითება არ გამოიყენებოდა თუ ყველა ზომითი კატეგორიის კომპანიისთვის გადასახადის დასაბაგრი ბაზა იქნებოდა 1000 ლარზე ნაკლები, რაც ერთგვარ ხარვეზს წარმოადგენდა ვინაიდან მცირე და დიდი ზომითი კატეგორიის კომპანიისათვის ერთი და იგივე არსებითობის ზღვარის არსებობა სამართლიანი არ იყო. ცვლილების შედეგად, მეთოდური მითითება გამოსაყენებლად სავალდებულოა იმ პირის მიმართ, რომელსაც უფიქსირდება ნაღდი ფულის ნაშთი და ამავე მეთოდური მითითების შესაბამისად გამოთვლილი საშემოსავლო გადასახადით დასაბეგრი ბაზა, შესაბამისი გადასახადის გადამხდელის სიდიდის კატეგორიის მიხედვით, შეადგენს არანაკლებ:

ა) 1 000 ლარს – მცირე კატეგორიის გადამხდელთან (12 კალ.თვეში დეკლარირებული დღგ-ის ბრუნვა =< 1 მლნ. ლარზე);

ბ) 10 000 ლარს – საშუალო კატეგორიის გადამხდელთან (12 კალ.თვეში დეკლარირებული დღგ-ის ბრუნვა => 1 მლნ. ლარზე);

გ) 100 000 ლარს – მსხვილი კატეგორიის გადამხდელთან (12 კალ.თვეში დეკლარირებული დღგ-ის ბრუნვა => 80 მლნ. ლარზე).

 

მაგალითისთვის, თუ საშუალო კატეგორიის კომპანიას არაგონივრული ნაშთის დაბეგვრისას საშემოსავლო გადასახადით დასაბეგრი ბაზა ექნება 8 000 ლარი, აღნიშნული გადამხდელისთვის გადასახადისა და სანქციის დაკისრება წინა მეთოდური მითითებისგან განსხვავებით აღარ მოხდება. შედეგად კი, მცირე და დიდი ზომის კომპანიებს ერთი და იგივე საკასო შემოსავლისა დახარჯვის პირობებში, სხვადასხვა ოდენობის თანხები ჩაეთვლებათ საშემოსავლო გადასახადით დაუბეგრავ თანხებად.

    3. მეთოდური მითითების გამოყენების წინაპირობები

ახალი მეთოდური მითითებიდან ამოღებულია, მნიშვნელოვანი შემთხვევები, როდესაც მეთოდური მითითების გამოყენება არ ხდებოდა. კერძოდ, წინა რედაქციის მიხედვით. არაგონივრული ფულის ნაშთის დაბეგვრა არ ხდებოდა შემდეგ შემთხვევებში:

ა) იმ არაგონივრული ნაშთის მიმართ, რომელიც შესამოწმებელი პერიოდის ნებისმიერ თვე(ებ)ში დეკლარირებულია ან/და შემოწმების პროცესში მოთხოვნილია დაკვალიფიცირდეს, როგორც გაცემული პროცენტიანი ან უპროცენტო სესხი, დივიდენდი, ხელფასი (სარგებელი) ან/და რომელიმე მათგანის კომბინაცია. 

ბ) თუ არაგონივრული ნაშთის გამოვლენიდან შემდგომი 3 თვის განმავლობაში, ნებისმიერ დღეს, სააღრიცხვო დოკუმენტაციის მიხედვით, სალაროში ნაღდი ფულის ოდენობა მცირდება გონივრული ნაშთის ფარგლებში ან არ აღემატება 1 000 ლარს. ან კიდევ, თუ არაგონივრული ნაშთი მისი გამოვლენიდან შემდგომი 3 თვის განმავლობაში აღარ ფიქსირდება (მათ შორის, საბანკო ანგარიშზე შეტანის შედეგად).

შედეგად მეთოდური მითითების ახალი ვერსიით 3 თვიან პერიოდში სალაროს ნაშთის „გასწორება“ აღარ არის პრინციპული, შესაბამისად ეს უკანასკნელი არაგონივრული ფულის ნაშთის არ დაბეგვრას აღარ განსაზღვრავს. არაგონივრული ნაშთის დაბეგვრა/არ დაბეგვრის შესახებ გადაწყვეტილების მიღება ხდება სრულიად განსხვავებული წესებით მიხედვით (იხ. ქვემოთ). ასევე, როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, 1000 ლარიანი ზღვრის ნაცვლად სხვადასხვა ზომითი კატეგორიების საწარმოებისთვის დადგინდა განსხვავებული თანხები, რაც არ დაექვემდებარება დაბეგვრას. 

ასევე დამატებით განიმარტა, რომ ნაღდი ფულის ნაშთის ცვლილებაზე (ზრდა/შემცირება) გავლენის მოხდენის მიზნებისთვის, მხედველობაში მიიღება სალაროდან სესხის გაცემის, კაპიტალის შემცირების, დივიდენდის განაწილების, ხარჯის გაწევის ან/და სხვა ოპერაციების ამსახველი დოკუმენტები (თუკი შესაბამისი გატარება აღრიცხვაში გამორჩენილია), მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ აღნიშნულ ოპერაციები განხორციელდა შესამოწმებელ პერიოდში და ამავე დროს, შესაბამის ოპერაციაზე სათანადო ინფორმაცია ან/და დოკუმენტაცია (სესხის ხელშეკრულება, ხარჯის დამადასტურებელი დოკუმენტი და ა.შ, რომელსაც სარწმუნოდ მიიჩნევს საგადასახადო ორგანო) პირის მიერ საგადასახადო ორგანოსთვის წარდგენილია საგადასახადო შემოწმების დასრულებამდე. ამასთან დაკავშირებით, მეთოდურ მითითიებაში დამატებულია ახალი მაგალითი:

მაგალითი N1: საწარმოს საქმიანობის საგანია საყოფაცხოვრებო საქონლით საცალო ვაჭრობა და საქმიანობის ფარგლებში შემოსავლების მიღებას და ხარჯების გაწევას ახორციელებს როგორც ნაღდი, ისე უნაღდო ანგარიშსწორებით. პირის მიმართ დანიშნული საგადასახადო შემოწმების ფარგლებში, შესამოწმებელი პერიოდია 2022 წლის იანვრიდან დეკემბრის ჩათვლით საანგარიშო პერიოდები. გადასახადის გადამხდელის მიერ შემოწმების პროცესში წარმოდგენილი ბუღალტრული აღრიცხვის მონაცემებით, 2022 წლის მაისამდე პირს არ უფიქსირდება ნაღდი ფულის ნაშთი, ხოლო მაისის თვიდან 2022 წლის ბოლომდე ფიქსირდება ნაღდი ფულის ნაშთი 15 000 ლარი. ამასთან, საგადასახადო შემოწმების მიმდინარეობისას წარმოდგენილია ნოტარიულად დამოწმებული სესხის ხელშეკრულება, რომლის მიხედვით დგინდება, რომ საწარმოს 2022 წლის მაისის თვეში კომპანიაზე სესხის სახით გაცემული აქვს ნაღდი ფული 5 000 ლარი, თუმცა აღნიშნული ოპერაცია არ იყო ასახული ბუღალტერიაში. მაგალითის მიხედვით, შედეგად ჩაითვლება, რომ 2022 წლის მაისის საანგარიშო პერიოდიდან 2022 წლის ბოლომდე ნაღდი ფულის ნაშთი შეადგენს 10 000 ლარს (15 000 – 5 000).

გარდა ამისა, დაემატა, რომ მეთოდური მითითება არ გამოიყენება სადაზღვევო საქმიანობაზე და „საგადახდო სისტემისა და საგადახდო მომსახურების შესახებ“ საქართველოს კანონის შესაბამისად რეგისტრირებულ საგადახდო მომსახურების პროვაიდერის შესაბამის საქმიანობებზე.

   4.გონივრული ნაშთის განსაზღვარა ინვენტარიზაციის შედეგად დადგენილი ფულის ნაშთის შემთხვევაში

მეთოდურ მითითებას დაემატა ახალი მე-9 მუხლი, გონივრული ნაშთის, ნაღდი ფულის დათვლის პირობებში, გაანგარიშების შესახებ, რომლის მიხედვითაც, თუ შესამოწმებელი პერიოდში ჩატარებული ინვენტარიზაციით დადგენილი ნაშთი აღემატება შესამოწმებელი პერიოდის რომელიმე თვ(ეებ)ის გონივრული ნაშთის ოდენობას, ამ თვ(ეებ)ის გონივრულ ნაშთად ჩაითვლება ინვენტარიზაციით დადგენილი ნაშთის ოდენობა.

ამასთან დაკავშირებით ჩაიწერა ახალი N8 მაგალითი : პირის შესამოწმებელი პერიოდია 2022 წელი. ბუღალტრული აღრიცხვის მონაცემებით, 2022 წლის დეკემბრის თვის ნაღდი ფულის ნაშთმა შეადგინა 200 000 ლარი, ხოლო გონივრულმა ნაშთმა 45 000 ლარი. ამასთან, 2022 წლის ნოემბერს ჩატარებული ინვენტარიზაციით დადგენილმა ნაშთმა შეადგინა 50 000 ლარი. ასეთ შემთხვევაში, 2022 წლის დეკემბრის თვის გონივრულ ნაშთად ჩაითვლება 50 000 ლარი, ვინაიდან ინვენტარიზაციით დადგენილი ნაშთი აღემატება შესამოწმებელი პერიოდის (თვის) გონივრულ ნაშთს.

მეთოდური მითითების წინა რედაქცია მსგავსი სახის მიდგომას არ ითვალისწინებდა, შესაბამისად აღნიშნული წარმოადგენს ერთგვარ სიახლეს.

     5.ძირეული ცვლილებები არაგონივრული ფულის ნაშთის დაბეგვრის ნაწილში

ახალი მეთოდური მითითებით ფუნდამენტურად შეიცვალა არაგონივრული ნაშთის დაბეგვრისადმი შემოსავლების სამსახურის მანამდე არსებული მიდგომები, კერძოდ:

• მეთოდური მითითების ძველი რედაქციით, არაგონივრული ნაშთი მისი წარმოშობის ყოველ კალენდარულ თვეში კვალიფიცირდება, როგორც საწარმოს დირექტორზე გაცემული უპროცენტო სესხი, რაც იბეგრებოდა მოგების გადასახადის 15%-იანი განაკვეთით, სესხის ძირ თანხაზე დარიცხული 20%-იანი სარგებელი კი იბეგრებოდა ყოველი თვის ბოლოს საშემოსავლო გადასახადის 20%-იანი განაკვეთით. შესაბამისად სალაროს არაგონივრული ნაშთის ზრდა განიხილებოდა აღნიშნული სესხის თანხის ზრდად, ხოლო შემცირება სესხის ძირითადი თანხის დაბრუნებად (დაბრუნებისას ხდებოდა მოგების გადასახადის ჩათვლა).
• მეთოდური მითითების ახალი რედაქციით კი, პირის საგადასახადო ვალდებულების განსაზღვრა ხდება არა ყოველი კალენდარული თვის ბოლოსთვის არსებული არაგონივრული ნაშთის მიხედვით, არამედ შესამოწმებელი პერიოდის ბოლო კალენდარული თვისთვის არსებული არაგონივრული ნაშთის მიხედვით რაც ზოგადად იბეგრება ამავე პერიოდის ბოლოს (გარდა უძრავი ნაშთისა, იხ. ქვემოთ). ამასთან, ძალიან მნიშვნელოვანი ცვლილებაა ისიც, რომ შესამოწმებელი პერიოდის ბოლო კალენდარული თვისთვის არსებული არაგონივრული ნაშთი იბეგრება არა როგორც დირექტორზე გაცემული სესხი, არამედ როგორც დირექტორზე გაცემული ხელფასი და მთლიანი თანხა ექვემდებარება საშემოსავლო გადასახადის 20%-იანი განაკვეთით დაბეგვრას. მსგავსი სახის მიდგომას მეთოდური მითითების წინა რედაქცია არ ითვალისწინებდა, რაც წარმოადგენს ძალიან მნიშვნელოვან სიახლეს სალაროს არაგონივრული ნაშთის დაბეგვრის ნაწილში.

აღნიშნულ ცვლილებასთან შესაბამისობაში მოვიდა და დაკორექტირდა მეთოდური მითითების N9 მაგალითი: პირის შესამოწმებელი პერიოდია 2022 წელი. შემოწმების მონაცემებით, 2022 წლის ოქტომბრამდე პირს არ უფიქსირდება ნაღდი ფულის ნაშთი, ხოლო შემდგომ პერიოდებში არსებული ნაღდი ფულის ნაშთებიდან, ოქტომბრის თვის არაგონივრულმა ნაშთმა შეადგინა 15 000 ლარი, ნოემბრის – 30 000 ლარი, დეკემბრის – 20 000 ლარი. ასეთ შემთხვევაში, იმ დაშვებით რომ პირი არის საშუალო კატეგორიის გადამხდელი, საგადასახადო ვალდებულებები განისაზღვრება 2022 წლის დეკემბრის თვის არაგონივრული ნაშთის (20 000 ლარი) მიმართ, რაც შეადგენს (20 000 / 0,8 * 0,2) 5 000 ლარს.

მეთოდური მითითების წინა რედაქციის მიხედვით თვეების მიხედვით წარმოშობილი არაგონივრული ფულის ნაშთი ითვლებოდა ფიზიკურ პირზე (დირექტორზე) გაცემული უპროცენტო სესხად და იბეგრებოდა მოგებისა (სესხი ძირი/0.85*15%) და საშემოსავლო (სესხის ძირი*20%/0.8*20%) გადასახადებით, ხოლო ასეთი ნაშთის შემცირება ითვლებოდა აღნიშნული სესხის დაბრუნებად და გულისხმობდა გადახდილი მოგების გადასახადის ჩათვლას, რაც ძირეულად არის შეცვლილი და მეთოდური მითითების ახალ რედაქციაში აღარ გამოიყენება.

გამომდინარე, არაგონივრული ნაშთის დაბეგვრის პრიციპის ძირეული ცვლილებიდან, მეთოდური მითითების ძველი რედაქციის მე-9 მუხლი, არაგონივრული ნაშთის გონივრულ ნაშთად კვალიფიკაციის შესახებ, საერთოდ ამოღებულ იქნა ახალი რედაქციიდან. როგორც ვიცით აღნიშნული მუხლით, თუკი პირს ერთ რომელიმე თვეში წარმოეშობოდა არაგონივრული ნაშთი საქმიანობის სპეციფიკიდან გამომდინარე და სხვადასხვა ფაქტობრივი გარემოებების გათვალისწინებით, თუ დამაჯერებლად იქნებოდა მიჩნეული სალაროში შესაბამისი თანხის/თანხის ნაწილის განთავსება-შენახვის საჭიროება, აღნიშნული თანხა/თანხის ნაწილი ჩაითვლებოდა გონივრულ ნაშთად.

    6. სალაროს უძრავი ნაშთის ცნების შემოღება და დაბეგვრა

მეთოდური მითითების განმარტებებში გაჩნდა ახალი ტერმინი უძრავი ნაშთი, რომელიც არის შესამოწმებელი პერიოდის დასაწყისისთვის არსებული „არაგონივრული ნაშთის“ ის ნაწილი, რომელიც უძრავად (შეუმცირებლად) ფიქსირდება შესამოწმებელი პერიოდის ბოლოს არსებულ „არაგონივრულ ნაშთში“.

უძრავი ნაშთი, ასეთის არსებობის შემთხვევაში, შესამოწმებელი პერიოდის პირველივე კალენდარულ თვეში კვალიფიცირდება, როგორც საწარმოს დირექტორზე გაცემული ხელფასი. ამასთან, გაორებული დაბეგვრის გამორიცხვის მიზნით, უძრავი ნაშთის ოდენობით მცირდება შესამოწმებელი პერიოდის ბოლოს არსებული არაგონივრული ნაშთი

აღნიშნულ ცვლილებასთან დაკავშირებით მეთოდურ მითითებას დაემატა N10 მაგალითი: საშუალო კატეგორიის პირის შესამოწმებელი პერიოდია 2022 წელი. შემოწმების მონაცემებით, 2022 წლის დეკემბრის საანგარიშო პერიოდში საწარმოს არაგონივრულმა ნაშთმა შეადგინა 100 000 ლარი. ამასთან, აღნიშნული თანხის ნაწილი – 70 000 ლარი, უძრავი ნაშთის სახით ფიქსირდება შესამოწმებელი პერიოდის დასაწყისიდან. ასეთ შემთხვევაში, გაორებული დაბეგვრის გამორიცხვის მიზნით, 70 000 ლარი ჩაითვლება, როგორც 2022 წლის იანვრის საანგარიშო პერიოდში გაცემული ხელფასი და საშემოსავლო გადასახდი იქნება 17 500 ლარი (70 000 / 0,8 * 0,2). ხოლო 2022 წლის დეკემბრის საანგარიშო პერიოდში გაცემული ხელფასად ჩაითვლება 30 000 ლარი (100 000 – 70 000) და საშემოსავლო გადასახადი იქნება 7 500 ლარი (30 000 / 0,8 * 0,2).

მსგავსი სახის მიდგომას მეთოდური მითითების წინა რედაქცია არ მოიცავდა, შესაბამისად აღნიშნული წარმოადგენს მნიშველოვან სიახლეს.

     7. ფიქტიური ნაშთის დაბეგვრა

არსებითად შეიცვალა მეთოდური მითითების ტერმინი ფიქტიური ნაშთი, რომელიც არის ინვენტარიზაციის ჩატარების კალენდარული თვის „არაგონივრული ნაშთის“ ის ნაწილი, რომელიც უძრავად (შეუმცირებლად) ფიქსირდება შესამოწმებელი პერიოდის ბოლოს არსებულ „არაგონივრულ ნაშთში“.

ამასთან დაკავშირებით, მეთოდურ მითითებას დაემატა ახალი ტერმინი ინვენტარიზაციით დადგენილი ნაშთი – საგადასახადო ორგანოს მიერ, საქართველოს ფინანსთა მინისტრის 2010 წლის N994 ბრძანებით დამტკიცებული „მიმდინარე კონტროლის პროცედურების ჩატარების, სასაქონლო-მატერიალურ ფასეულობათა ჩამოწერის, აღიარებული საგადასახადო დავალიანების დაფარვის, საგადასახადო დავალიანების გადახდევინების უზრუნველყოფის ღონისძიებების განხორციელების, სამართალდარღვევათა საქმისწარმოების წესით“ გათვალისწინებული, სალაროში ნაღდი ფულის დათვლის პროცედურით დადგენილი, ნაღდი ფულის ოდენობა, შესაბამისი პროცედურის დასრულების თარიღისთვის (იგულისხმება შესაბამისი ოქმის შედგენის თარიღი).

მეთოდური მითითების ძველი რედაქციით, ფიქტიური ნაშთი, რომლეიც იყო ნაღდი ფულის ნაშთის ის ნაწილი, რომელიც სალაროში ფაქტობრივად არ გამოვლინდა საგადასახადო ორგანოს მიერ ჩატარებული ნებისმიერ ღონისძიების ფარგლებში, კვალიფიცირდებოდა, როგოც მისი გამოვლენის დღეს საწარმოს დირექტორზე გაცემული ხელფასი. ხოლო, გადასახადის გადამხდელთან შეთანხმებით, მისი განმარტების შესაბამისად, შეიძლებოდა, რომ ფიქტიური ნაშთი დაკვალიფიცირებულიყო როგორც გაცემული სესხი ან/და დივიდენდი.

მეთოდური მითითების ახალი რედაქციით, ფულის ინვენტარიზაციის ჩატარების საანგარიშო პერიოდში ხელფასად დაიბეგრება ფიქტიური ნაშთის მხოლოდ ის ნაწილი, რომელიც აღემატება უძრავ ნაშთს. ვინაიდან უძრავი ნაშთი თავის მხრივ იბეგრება შესამოწმებელი პერიოდის პირველივე კალენდარულ თვეში. ამასთან, გაორებული დაბეგვრის გამორიცხვის მიზნით, ფიქტიური ნაშთის ოდენობით მცირდება შესამოწმებელი პერიოდის ბოლოს არსებული არაგონივრული ნაშთიც.

აღნიშნულთან დაკავშირებით მეთოდურ მითითებას დაემატა ორი ახალი მაგალითი, ესენია:

მაგალითი N11: საშუალო კატეგორიის პირის შესამოწმებელი პერიოდია 2022 წელი. 2022 წლის 14 სექტემბერს, საგადასახადო ორგანოს მიერ ჩატარებული ნაღდი ფულის ინვენტარიზაციით დადგენილმა ნაშთმა შეადგინა 0 ლარი. შემოწმების მონაცემებით, 2022 წლის აგვისტომდე, პირს არ უფიქსირდება ნაღდი ფულის ნაშთი, ხოლო შემდგომ პერიოდებში არსებული ნაღდი ფულის ნაშთებიდან: აგვისტოს თვის არაგონივრულმა ნაშთმა შეადგინა 15 000 ლარი; სექტემბრის – 20 000 ლარის; ოქტომბრის – 30 000 ლარი; ნოემბრის – 25 000 ლარი; დეკემბრის – 20 000 ლარი. ასეთ შემთხვევაში, 20 000 ლარი ჩაითვლება, როგორც 2022 წლის სექტემბრის საანგარიშო პერიოდის ბოლოს (ფიქტიურ ნაშთად გამოვლენის თვეში) გაცემული ხელფასი და პირის საგადასახადო ვალდებულება იქნება (20 000 / 0,8 * 0,2) 5 000 ლარი.

მაგალითი N12: საშუალო კატეგორიის პირის შესამოწმებელი პერიოდია 2022 წელი.  2022 წლის 14 სექტემბერს, საგადასახადო ორგანოს მიერ ჩატარებული ნაღდი ფულის ინვენტარიზაციით დადგენილმა ნაშთმა შეადგინა 0 ლარი.

შემოწმების მონაცემებით, 2022 წელს სალაროს არაგონივრულმა ნაშთმა თვეების მიხედვით შეადგინა:

ასეთ შემთხვევაში, 30 000 ლარი როგორც უძრავი ნაშთი ხელფასად დაიბეგრება 2022 წლის იანვრის თვეში. ფიქტიურ ნაშთსა და უძრავ ნაშთს შორის სხვაობა 40 000 ლარი (70 000 – 30 000) ლარი ხელფასად დაიბეგრება ინვენტარიზაციის თვეში _ სექტემბერში, ვინაიდან აღნიშნული ფიქტიური ნაშთი უძრავად (შეუმცირებლად) ფიქსირდება შესამოწმებელი პერიოდის ბოლოს არსებულ „არაგონივრულ ნაშთში. ხოლო შესამოწმებელი პერიოდის ბოლო, დეკემბრის თვეში არსებული არაგონივრული ნაშთიდან 120 000 ლარიდან ხელფასად დაიბეგრება მხოლოდ დარჩენილი 50 000 ლარი (120 000 – 40 000 – 30 000). 

 

ცვლილებების ანალიზის შედეგად გაკეთებული დასკვნა

მეთოდურ მითითების ახალ რედაქციაში არის სხვა ცვლილებებიც რომელთა დეტალურად განხილვას საკმაოდ დიდი დრო სჭირდება, თუმცა ჩვენს მიერ გამოყოფილი იქნა 7 ყველაზე მნიშვნელოვანი მომენტი, რომელიც არსებითად ცვლის შემოსავლების სამსახურის მანამდე არსებულ მიდგომებს.

აღნიშნული ცვლილებები მიანიშნებს იმაზე, რომ შემოსავლების სამსახურის მიერ კვლავინდებურად გაგრძელდება გასული პერიოდების სალაროს ნაშთის კონტროლი და შეუსაბამობის შემთხვევაში მოხდება გადასახადის გადამხდელებისთვის ძირითადი გადასახადისა (ძირითადად მხოლოდ საშემოსავლო გადასახადში) და სანქციის თანხის დაკისრება. შესაბამისად რეკომენდებულია, რომ გადასახადის გადამხდელებმა თავადვე მოახდინონ გასულ პერიოდებში არსებული სალაროს ნაშთის გონივრულობის შეფასება ახალი მეთოდური მითითების მიხედვით და შეუსაბამობის შემთხვევაში დაბეგრონ არაგონივრული ნაშთის თანხები შესაბამის პერიოდებში, ხელფასის საშემოსავლო გადასახადით.

 

  8. სხვა ცვლილებები

      4.1. საპენსიო შენატანების გადახდისა და ადმინისტრირების წესები

2023 წლის 7 ივლისიდან ამოქმედდა ცვლილება, სსიპ საპენსიო სააგენტოს დირექტორის 2019 წლის 30 ივლისის N002 ბრძანებით დამტკიცებულ ინსტრუქციაში, რომელიც არეგულირებს საპენსიო შენატანების გადახდისა და ადმინისტრირების წესებს.

აღნიშნული ინსტრუქციის მე-4 მუხლის მე-5 პუნქტის თანახმად, თითოეული მონაწილის რეგისტრირებისთვის საპენსიო შენატანების ადმინისტრირების ელექტრონული სისტემა აგენერირებს სისტემაში შესასვლელ მომხმარებლის სახელს და დროებით პაროლს. 

ცვლილებამდე მოქმედი რედაქციის მიხედვით, სისტემაში შესასვლელი მომხმარებლის სახელი და დროებითი პაროლი ელექტრონული ფორმით გადაეცემოდა დამსაქმებლის უფლებამოსილ წარმომადგენელს დამსაქმებლის გვერდზე და აღნიშნული პირი შემდეგ ახდენდა ინფორმაციის გადაცემას დასაქმებული პირისათვის.

ცვლილების შედეგად, კი სისტემაში შესასვლელი მომხმარებლის სახელი და დროებითი პაროლი აღარ გადაეცემა დამსაქმებელს და აღნიშნული ინფორმაციის მიღება მონაწილეს/დასაქმებულს  შეუძლია პირადად, საპენსიო სააგენტოში ან/და უფლებამოსილ ადმინისტრაციულ ორგანოში გამოცხადებისა და შესაბამისი განცხადების წარდგენის გზით. საპენსიო სააგენტოსა და უფლებამოსილი ადმინისტრაციული ორგანოს შესახებ ინფორმაცია მითითებულია საპენსიო სააგენტოს ოფიციალურ ვებგვერდზე: www.pensions.ge.

 

4.1. არაკვალიფიციური დღგ-ის გადამხდელის სტატუსის მინიჭება და გაუქმება

2023 წლის 28 ივლისს გამოქვეყნდა და 1 ივლისიდან ძალაში შევიდა ცვლილება ფინანსთა მინისტრის №3751 ბრძანებაში „ცალკეულ შემთხვევებში გადასახადის გადამხდელისათვის საგადასახადო ანგარიშფაქტურის, საგადასახადო დოკუმენტის გამოწერის/დადასტურების და სასაქონლო ზედნადების გამოწერის გადამხდელის მიერ გამოწერილი ელექტრონული საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურის გამოყენების სპეციალური წესის განსაზღვრის შესახებ“.

ცვლილება განხორციელდა აღნიშნული ბრძანების მე-2 მუხლში, რომელიც განსაზღვრავს არაკვალიფიციური დღგ-ის გადამხდელის სტატუსის მინიჭებასა და გაუქმებას. კერძოდ, შეიცვალა პირველი ნაწილის „ბ“ ქვეპუნქტი, რომლის თანახმადაც, დღგ-ის გადამხდელს ენიჭება არაკვალიფიციური გადამხდელის სტატუსი თუ კვალიფიციური დღგ-ის გადამხდელის სტატუსის მქონე პირს ნებისმიერი უწყვეტი 12 კალენდარული თვის განმავლობაში არ წარუდგენია საგადასახადო დეკლარაცია/გაანგარიშება (გარდა პირის ქონების გადასახადის დეკლარაციისა) ან წარადგინა და მის საფუძველზე დასარიცხი გადასახადის თანხა ერთ ლარს არ აღემატება. აღსანიშნავია, რომ ცვლილებამდე არაკვალიფიციური დღგ-ის გადამხდელის სტატუსის მინიჭების საფუძველს წარმოადგენდა შემთხვევა, როდესაც გადასახადის გადამხდელს არ უფიქსირდებოდა პირადი აღრიცხვის ბარათზე გატარებული ოპერაცია გარდა იმ ოპერაციისა, რომლის თანხა შეადგენდა ნულს. 

ასევე, აღნიშნული ბრძანების სპეციალური დებულებების მე-8 მუხლს დაემატა ახალი მე-8 ნაწილი, რომლის თანახმადაც არაკვალიფიციური დღგ-ის გადამხდელის სტატუსის მქონე პირს ასევე ეზღუდება საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურების და საგადასახადო დოკუმენტების მატერიალური ფორმით გატანა.

შპს კრესტონ ჯორჯია

მმართველი პარტნიორი                                               დავით პაპიაშვილი

საგადასახადო აუდიტის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი       რუსუდან ჭაბუკიანი