2024 წლის მაისის თვის განმავლობაში საქართველოს საგადასახადო კანონმდებლობაში შესული ცვლილებები

Kreston Georgia აგრძელებს საგადასახადო კანონმდებლობაში შესული ცვლილებებისა და სიახლეების მიმოხილვას. ამჯერად გთავაზობთ 2024 წლის მაისის თვეში შესული საკანონმდებლო სიახლეების მიმოხილვას.

 

სარჩევი

1. ცვლილებები საქართველოს ფინანსთა მინისტრის ბრძანებებში

1.1. ცვლილება გადახდის წყაროსთან დაკავებული გადასახადის დეკლარაციაში

1.2. დაზუსტდა უძრავ ნივთთან დაკავშირებული მომსახურების სახეები

1.3. ცვლილება ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის შევსების წესში

2. ცვლილებები შემოსავლების სამსახურის უფროსის ბრძანებებში

2.1. შეიცვალა სსიპ-ების ჯარიმებისგან გათავისუფლების წესი

2.2. ცვლილება არაკვალიფიციური დღგ-ის გადამხდელის სტატუსის მინიჭების საფუძვლებში

2.3. ახალი პროცედურული სახელმძღვანელო „საგადასახადო შემოწმების შუალედური აქტის გამოცემის შესახებ“

2.4. ახალი მეთოდური მითითება საერთაშორისო გადაზიდვებზე

 

1. ცვლილებები საქართველოს ფინანსთა მინისტრის ბრძანებებში

1.1. ცვლილება გადახდის წყაროსთან დაკავებული გადასახადის დეკლარაციაში

2024 წლის 23 მაისს გამოქვეყნდა და გამოქვეყნებისთანავე ამოქმედდა ცვლილება ფინანსთა მინისტრის №996 ბრძანებით დამტკიცებულ „გადასახადების ადმინისტრირების შესახებ“ ინსტრუქციაში. 

ცვლილება შევიდა გადახდის წყაროსთან დაკავებული გადასახადის დეკლარაციის „ა“ დანართში, რომელშიც აისახება ინფორმაცია საანგარიშო თვეში განხორციელებული განაცემებისა და დაკავებული გადასახადის შესახებ. კერძოდ, შეიცვალა დანართის  მე-14 ველი, რომელშიც მითითებული თანხის მოცულობით მცირდება პირისათვის წყაროსთან დაკავებული და გადასახდელი საშემოსავლო გადასახადი. 

ძველი რედაქციით, მე-14 ველის დასახელება იყო „შესამცირებელი საშემოსავლო გადასახადი“ და მასში ასახვას ექვემდებარებოდა Covid 19-ის პერიოდში დადგენილი შეღავათის მიხედვით, არაუმეტეს 750 ლარამდე გაცემული ხელფასიდან დაკავებული და გადასახდელი საშემოსავლო გადასახადი. 

განხორციელებული ცვლილების შედეგად, მე-14 ველის ახალი დასახელება არის „ორმაგი დაბეგვრის თავიდან აცილების შესახებ ხელშეკრულების საფუძველზე ჩათვლას დაქვემდებარებული, უცხო ქვეყანაში გადახდილი გადასახადის თანხა“ და მასში ასახვას ექვემდებარება, ორმაგი დაბეგვრის თავიდან აცილების შესახებ ხელშეკრულების საფუძველზე ჩათვლას დაქვემდებარებული, უცხო ქვეყანაში გადახდილი გადასახადის თანხა, რომელიც არ უნდა აღემატებოდეს დაქირავებულისათვის ხელფასიდან დაკავებულ საშემოსავლო გადასახადის თანხას. ამ გრაფაში საგადასახადო აგენტის მიერ შესაბამისი თანხა აისახება მხოლოდ იმ შემთხვევაში, როდესაც ერთსა და იმავე განაცემზე გადასახადის დაკავების უფლება წარმოექმნება როგორც ხელშემკვრელ სახელმწიფოს, ისე მეორე სახელმწიფოს და უცხო ქვეყანაში გადახდილი თანხა ექვემდებარება ჩათვლას.

ცვლილების შესახებ დეტალური ინფორმაცია იხილეთ ბმულზე:

https://matsne.gov.ge/ka/document/view/6176587?publication=0

1.2. დაზუსტდა უძრავ ნივთთან დაკავშირებული მომსახურების სახეები 

2024 წლის 28 მაისს გამოქვეყნდა და გამოქვეყნებისთანავე ამოქმედდა ცვლილება ფინანსთა მინისტრის №996 ბრძანებით დამტკიცებულ „გადასახადების ადმინისტრირების შესახებ“ ინსტრუქციაში. 

ინსტრუქციის XVI​3 თავის დასახელება „ცალკეულ შემთხვევებში დასაბეგრი ოპერაციის განხორციელების ადგილი“ შეიცვალა და ჩამოყალიბდა ახალი რედაქციით _ „დასაბეგრი ოპერაციის განხორციელების ადგილი“. შეგახსენებთ, რომ აღნიშნული თავით განსაზღვრულია ცალკეული შემთხვევები, როდესაც მომსახურების გაწევის ადგილი განისაზღვრება სსკ-ის 162​1 მუხლის მე-3 ან მე-12–მე-14 ნაწილებისგან განსხვავებული წესით.

აღნიშნულ თავს დაემატა ახალი 66​6 მუხლი, რომლითაც დაზუსტდა ინფორმაცია იმის შესახებ თუ რა ითვლება და რა არ ჩაითვლება სსკ-ის 162​1 მუხლის მე-4 ნაწილის მიზნისათვის უძრავ ნივთთან დაკავშირებულ მომსახურებად. როგორც მოგეხსენებათ, სსკ-ის 162​1 მუხლის მე-4 ნაწილის მიხედვით, უძრავ ნივთთან დაკავშირებული მომსახურების გაწევის ადგილად განიხილება ადგილი, სადაც მდებარეობს უძრავი ნივთი.

ინსტრუქციის ახალ მუხლში ჩაიწერა, რომ სსკ-ის 162​1 მუხლის მე-4 ნაწილის მიზნისათვის, უძრავ ნივთთან დაკავშირებული მომსახურება მოიცავს მომსახურების მხოლოდ ისეთ სახეებს, რომლებსაც უშუალო კავშირი აქვთ უძრავ ნივთთან. მომსახურება უძრავ ნივთთან უშუალოდ დაკავშირებულად ჩაითვლება შემდეგ შემთხვევებში:

ა) თუ მომსახურება გამომდინარეობს უძრავი ნივთიდან, რომელიც წარმოადგენს მომსახურების შემადგენელ განუყოფელ ელემენტს. ამასთანავე, აღნიშნული მომსახურების გაწევა შეუძლებელია უძრავი ნივთის გარეშე;

ბ) თუ მომსახურება გაწეულია უძრავ ნივთთან მიმართებით, მათ შორის, თუ იგი მიზნად ისახავს უძრავი ნივთის ნებისმიერი სახის ფიზიკურ ცვლილებას ან სამართლებრივი სტატუსის რაიმე ფორმით ცვლილებას.

უფრო კონკრეტულად კი, უძრავ ნივთთან უშუალოდ დაკავშირებული მომსახურებები მოიცავს შემდეგი სახის მომსახურებას:

ა) სამშენებლო სამუშაოების მომზადების მომსახურება, კერძოდ, კონკრეტული მიწის ნაკვეთისათვის განკუთვნილი შენობა-ნაგებობის ან შენობა-ნაგებობის ნაწილის პროექტის შედგენა, მიუხედავად იმისა, ეს შენობა-ნაგებობა აშენდება თუ არა;

ბ) უძრავი ნივთის ადგილზე ზედამხედველობის ან დაცვის მომსახურება, მათ შორის, სამშენებლო სამუშაოების კოორდინაცია ან/და სამშენებლო მოედანზე კონტროლის განხორციელება;

გ) მიწის ნაკვეთზე შენობის მშენებლობა, ასევე, შენობაზე ან მის ნაწილზე სამშენებლო და სადემონტაჟო სამუშაოების ჩატარება;

დ) მიწის ნაკვეთზე ნაგებობის მშენებლობა, ასევე, გაზის, წყლის, წყალარინების და სხვა მსგავსი მილსადენის სისტემის სამშენებლო და სადემონტაჟო სამუშაოები;

ე) მიწის სამუშაოები, მათ შორის, სასოფლო-სამეურნეო მომსახურება, როგორიცაა ნიადაგის დამუშავება, თესვა, მორწყვა, სასუქით დამუშავება;

ვ) უძრავი ნივთის ექსპერტის მომსახურება, კერძოდ:

ვ.ა) უძრავი ნივთის რისკის, სიმყარის, უსაფრთხოების კვლევა და შეფასება;

ვ.ბ) უძრავი ნივთის შეფასება, მათ შორის, სადაზღვევო მიზნებისთვის, სესხის/ კრედიტის უზრუნველყოფის მიზნებისათვის ქონების ღირებულების დასადგენად ან დავის ფარგლებში რისკებისა და ზიანის შეფასებისათვის;

ზ) უძრავი ნივთის გაქირავება, იჯარით ან სხვა მსგავსი ფორმით გაცემა (გარდა ამ მუხლის მე-3 პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევისა), მათ შორის, საქონლის შენახვა, თუ უძრავი ნივთის (სათავსის, საწყობის) განსაზღვრული ნაწილი განკუთვნილია მომხმარებლის ექსკლუზიური სარგებლობისათვის;

თ) საცხოვრებლით უზრუნველყოფა სასტუმრო ან ანალოგიური ფუნქციის მქონე სექტორებში, როგორიცაა დასასვენებელი ბანაკები, საკარვე ადგილები და საცხოვრებელი დანიშნულების უძრავი ნივთით სარგებლობის სხვა უფლების გადაცემა;

ი) ამ პუნქტის „ზ“ და „თ“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული უფლებების გარდა, უძრავი ნივთის ან მისი ნაწილის გამოყენებასთან დაკავშირებული უფლებების დათმობა ან გადაცემა, მათ შორის, უძრავი ნივთით ან მისი ნაწილით სარგებლობის ისეთი უფლების გადაცემა, როგორიცაა თევზაობისა და ნადირობის უფლების მინიჭება, აეროპორტის მოსაცდელში დაშვება ან იმ ინფრასტრუქტურის (როგორიცაა, ხიდი ან გვირაბი) გამოყენების უფლების მინიჭება, რისთვისაც გათვალისწინებულია გადასახდელი;

კ) შენობა-ნაგებობის ან მისი ნაწილის ტექნიკური მომსახურება, განახლება და რემონტი, მათ შორის, ისეთი სამუშაოები, როგორიცაა დასუფთავება, მოპირკეთება, მოფილაქნება, გადახურვა და სხვა მსგავსი სამუშაოები;

ლ) ისეთი ნაგებობის, როგორიცაა გაზის, წყლის, წყალარინების და სხვა მსგავსი მილსადენის სისტემის ტექნიკური მომსახურება, განახლება და რემონტი;

მ)  იმ მანქანა-დანადგარის ან აღჭურვილობის მონტაჟი ან აწყობა, რომელიც მონტაჟის ან აწყობის შემდეგ უძრავ ნივთად კვალიფიცირდება;

ნ) უძრავ ნივთად კვალიფიცირებული მანქანა-დანადგარების ან აღჭურვილობის ტექნიკური მომსახურება, რემონტი, ინსპექტირება და ზედამხედველობა;

ო) უძრავი ნივთის აგენტის მომსახურება, კერძოდ:

ო.ა) უძრავი ნივთის მართვა, რაც გულისხმობს ნივთის მესაკუთრის ან მისი სახელით მოქმედი პირის მიერ კომერციული, სამრეწველო ან საცხოვრებელი დანიშნულების მქონე უძრავი ნივთის მართვას, გარდა ამ მუხლის მე-3 პუნქტის „ზ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული უძრავ ქონებაში განხორციელებული ინვესტიციების მართვისა;

ო.ბ) შუამავლობა უძრავი ნივთის მიწოდების, გაქირავების, იჯარით ან სხვა მსგავსი ფორმით გაცემის ოპერაციებში, ასევე, უძრავ ნივთზე კონკრეტული უფლების ან სანივთო უფლების წარმოშობაში ან გადაცემაში, გარდა ამ მუხლის მე-3 პუნქტის „დ“ ქვეპუნქტით გათვალისწინებული შუამავლობისა;

პ) უძრავ ნივთზე საკუთრების უფლების გადაცემასთან, უძრავ ნივთზე კონკრეტული უფლების ან სანივთო უფლების წარმოშობასთან ან გადაცემასთან დაკავშირებული იურიდიული მომსახურება, როგორიცაა სანოტარო მომსახურება, უძრავი ნივთის ნასყიდობის ხელშეკრულების შედგენის მომსახურება, იმ შემთხვევაშიც, თუ არ შედგა ძირითადი გარიგება.

ხოლო,  უძრავ ნივთთან უშუალოდ დაკავშირებული მომსახურებები არ მოიცავს შემდეგი სახის მომსახურებას:

ა) შენობა-ნაგებობის ან შენობა-ნაგებობის ნაწილის პროექტის შედგენას, თუ იგი არ არის განკუთვნილი კონკრეტული მიწის ნაკვეთისთვის;

ბ) საქონლის შენახვას, თუ უძრავი ნივთის (სათავსის, საწყობის) განსაზღვრული ნაწილი არ არის განკუთვნილი მომხმარებლის ექსკლუზიური სარგებლობისათვის;

გ) სარეკლამო მომსახურებას, იმ შემთხვევაშიც, თუ იგი მოიცავს უძრავი ნივთის გამოყენებას;

დ) საცხოვრებლით უზრუნველყოფაში შუამავლობას სასტუმრო ან ანალოგიური ფუნქციის მქონე სექტორებში, როგორიცაა დასასვენებელი ბანაკები, საკარვე ადგილები, თუ შუამავლობა გაიწევა სხვა პირის სახელით და დავალებით;

ე) ბაზრობაზე ან გამოფენაზე ადგილით უზრუნველყოფას, სხვა დაკავშირებულ ისეთ მომსახურებასთან ერთად, რომელიც ექსპონენტს ნივთების დემონსტრირების საშუალებას აძლევს, როგორიცაა სტენდის დიზაინი, ნივთების ტრანსპორტირება და შენახვა, დანადგარებით და ელექტროგაყვანილობით უზრუნველყოფა, დაზღვევა და რეკლამა;

ვ) იმ მანქანა-დანადგარის ან აღჭურვილობის მონტაჟს ან აწყობას, ტექნიკურ მომსახურებას, რემონტს, ინსპექტირებას ან ზედამხედველობას, რომელიც არ არის უძრავი ნივთი ან მონტაჟის/აწყობის შემდეგ უძრავი ნივთად არ დაკვალიფიცირდება;

ზ) უძრავ ქონებაში განხორციელებული ინვესტიციების მართვას;

თ) იურიდიულ მომსახურებას, გარდა ამ მუხლის მე-2 პუნქტის „პ“ ქვეპუნქტით განსაზღვრულისა, რომელიც ხელშეკრულებებს უკავშირდება, მათ შორის, რეკომენდაციები უძრავი ნივთის გადაცემის ხელშეკრულების პირობებთან, ან ასეთი ხელშეკრულების შესრულების უზრუნველყოფასთან, ან ასეთი ხელშეკრულების არსებობის დამტკიცებასთან დაკავშირებით, თუ ეს მომსახურება უშუალოდ არ უკავშირდება უძრავ ნივთზე საკუთრების უფლების გადაცემას.

გარდა ზემოაღნიშნული შემთხვევებისა, სსკ-ის 162​1 მუხლის მე-4 ნაწილის მიზნისთვის, თუ აღჭურვილობა მომხმარებლის განკარგულებაში გადაიცემა უძრავ ნივთზე სამუშაოების შესრულების მიზნით, ასეთი ოპერაცია უძრავ ნივთთან დაკავშირებულ მომსახურებად ჩაითვლება მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ მიმწოდებელი იღებს პასუხისმგებლობას ამ სამუშაოს შესრულებაზე. ამასთან, ამ მუხლის მე-4 პუნქტის მიზნისთვის, მიმწოდებელი, რომელიც სამუშაოს შესრულების მიზნით მომხმარებელს უზრუნველყოფს აღჭურვილობით და ამ აღჭურვილობის ექსპლუატაციისთვის საჭირო პერსონალით, ითვლება, რომ იღებს პასუხისმგებლობას ამ სამუშაოს შესრულებაზე. მოცემული პრეზუმფცია არ მოქმედებს, თუ კონკრეტული ფაქტობრივი ან სამართლებრივი გარემოებებით საწინააღმდეგო მტკიცდება.

ასევე, საკუთარი სახელით მოქმედი დასაბეგრი პირის მიერ სასტუმრო ან ანალოგიური ფუნქციის მქონე სექტორებში (როგორიცაა დასასვენებელი ბანაკები, საკარვე ადგილები) განთავსების მომსახურებასთან ერთად გაწეული ტელესაკომუნიკაციო, სამაუწყებლო ან ელექტრონულად გაწეული მომსახურების გაწევის ადგილად განიხილება ადგილი, სადაც მდებარეობს აღნიშნული უძრავი ნივთი.

ცვლილების შესახებ დეტალური ინფორმაცია იხილეთ ბმულზე:

https://matsne.gov.ge/ka/document/view/6177436?publication=0

1.3. ცვლილება ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის შევსების წესში

2024 წლის 23 მაისს გამოქვეყნდა და გამოქვეყნებისთანავე ამოქმედდა ცვლილება ფინანსთა მინისტრის №994 ბრძანებით დამტკიცებულ „მიმდინარე კონტროლის პროცედურების ჩატარების, სასაქონლო-მატერიალურ ფასეულობათა ჩამოწერის, აღიარებული საგადასახადო დავალიანების დაფარვის, საგადასახადო დავალიანების გადახდევინების უზრუნველყოფის ღონისძიებების განხორციელების, სამართალდარღვევათა საქმისწარმოების წესის დამტკიცების თაობაზე“ ინსტრუქციაში.

ცვლილება არის ტექნიკური ხასიათის და აზუსტებს მე-2 მუხლის მე-2 პუნქტის მოთხოვნებს, რომლის მიხედვითაც, კონკრეტულ სამოქმედო ტერიტორიაზე მოქმედ გადასახადის გადამხდელთა მიმართ ინდივიდუალური ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემის შემთხვევაში, ამ მუხლის პირველი პუნქტის „თ“ ქვეპუნქტში აღნიშნულ მონაცემთა ნაცვლად (გადასახადის გადამხდელის დასახელებას/სახელს და გვარს, საიდენტიფიკაციო/პირად ნომერს, იურიდიულ ან/და ფაქტობრივ მისამართს), შესაძლებელია მიეთითოს ტერიტორია, სადაც უნდა განხორციელდეს შესაბამისი პროცედურა. ძველ რედაქციაში იყო ჩანაწერი, რომ შესაძლებელია მიეთითოს სამოქმედო ტერიტორიის დასახელება (კონკრეტული ქუჩების, უბნების ზუსტი მითითებით), რაც ჩანაცვლებულ იქნა უბრალოდ „ტერიტორიით“.

ცვლილების შესახებ დეტალური ინფორმაცია იხილეთ ბმულზე:

https://matsne.gov.ge/ka/document/view/6176572?publication=0

2. ცვლილებები შემოსავლების სამსახურის უფროსის ბრძანებებში

2.1. შეიცვალა სსიპ-ების ჯარიმებისგან გათავისუფლების წესი

2024 წლის 22 მაისს გამოქვეყნდა და გამოქვეყნებისთანავე ამოქმედდა ცვლილება „საგადასახადო/საბაჟო ორგანოს მიერ ცალკეული ღონისძიებების განხორციელების შესახებ მეთოდური მითითების დამტკიცების თაობაზე“ შემოსავლების სამსახურის უფროსის №9021 ბრძანებაში.

მნიშვნელოვანი სიახლე გახლავთ ის, რომ საქართველოს საგადასახადო კოდექსის 269-ე მუხლის მე-7 ნაწილის (კეთილსინდისიერი გადასახადის გადამხდელი) შესაბამისად წარმოდგენილი საჩივრის საფუძველზე, საჯარო სამართლის იურიდიული პირი, მიუხედავად იმისა, კმაყოფილდება თუ არა ამ დანართის პირველი და მე-3 პუნქტებით გათვალისწინებული პირობები, თავისუფლდება ამავე კოდექსის 274-ე (საგადასახადო დეკლარაციის/გაანგარიშების წარდგენის ვადის დარღვევა) და 282-ე (დღგ-ის გადამხდელად რეგისტრაციის გარეშე საქმიანობა) მუხლის პირველი ნაწილის საფუძველზე შეფარდებული ჯარიმისაგან. მაშასადამე, საჯარო სამართლის იურიდიული პირები უპირობოდ გათავისუფლდებიან ზემოაღნიშნული ჯარიმებისგან, მთავარია მათ 269-ე მუხლის მე-7 ნაწილის შესაბამისად წარადგინონ საჩივარი.

ცვლილების შესახებ დეტალური ინფორმაცია იხილეთ ბმულზე:

https://matsne.gov.ge/ka/document/view/6176826?publication=0

2.2 ცვლილება არაკვალიფიციური დღგ-ის გადამხდელის სტატუსის მინიჭების საფუძვლებში

2024 წლის 31 მაისს გამოქვეყნდა და გამოქვეყნებისთანავე ამოქმედდა ცვლილება შემოსავლების სამსახურის უფროსის №3751 ბრძანებით  დამტკიცებულ „ცალკეულ შემთხვევებში გადასახადის გადამხდელისათვის საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურის, საგადასახადო დოკუმენტის გამოწერის/დადასტურების და სასაქონლო ზედნადების გამოწერის გადამხდელის მიერ გამოწერილი ელექტრონული საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურის გამოყენების სპეციალური წესის განსაზღვრის შესახებ“ ინსტრუქციაში.

აღნიშნული ბრძანების მე-2 მუხლის 1-ლი ნაწილით განსაზღვრულია  არაკვალიფიციური დღგ-ის გადამხდელის სტატუსის მინიჭების საფუძვლები, მათ შორის ერთ-ერთი საფუძველი „ბ“ ქვეპუნქტით განსაზღვრული არის:

ბ) თუ კვალიფიციური დღგ-ის  გადამხდელის სტატუსის მქონე პირს ნებისმიერი უწყვეტი 12 კალენდარული თვის  განმავლობაში  არ  წარუდგენია  საგადასახადო  დეკლარაცია/ გაანგარიშება (გარდა პირის   ქონების  გადასახადის დეკლარაციისა/გაანგარიშებისა) ან   წარადგინა და მის საფუძველზე დასარიცხი გადასახადის თანხა ერთ ლარს არ აღემატება;

ცვლილების შედეგად, აღნიშნულ „ბ“ პუნქტს დაემატა კიდევ ერთი პირობა, კერძოდ კი, არაკვალიფიციური დღგ-ის გადამხდელის სტატუსის მინიჭებისათვის, უფლებამოსილი პირის მიერ კვალიფიციური დღგ-ის გადამხდელის სტატუსის უკანასკნელი მინიჭებიდან გასული უნდა იყოს 6 კალენდარული თვე.

ცვლილების შესახებ დეტალური ინფორმაცია იხილეთ ბმულზე:

https://matsne.gov.ge/ka/document/view/6183211?publication=0

2.3. ახალი პროცედურული სახელმძღვანელო „საგადასახადო შემოწმების შუალედური აქტის გამოცემის შესახებ“

2024 წლის 1 მაისიდან ამოქმედდა შემოსავლების სამსახურის უფროსის N9732 ბრძანების  საფუძველზე დამტკიცებული პროცედურული სახელმძღვანელო „საგადასახადო შემოწმების შუალედური აქტის გამოცემის შესახებ“, რომელიც არეგულირებს, საგადასახადო შემოწმების შუალედური აქტის (შემდგომში – შუალედური აქტი) გამოცემის პროცედურას, სათანადო საფუძვლების არსებობის შემთხვევაში და მის მიზანი არის მიზანია საგადასახადო შემოწმებით დასარიცხი თანხების (შესაბამისი ეპიზოდების) დროული აღიარების ხელშეწყობა. ერთი საგადასახადო შემოწმების ფარგლებში შეიძლება გამოიცეს ერთზე მეტი შუალედური აქტი და შუალედური აქტის გამოცემას შეიძლება ჰქონდეს ერთზე მეტი სპეციფიკით განპირობებული საფუძველი.

სახელმძღვანელოს შესაბამისად განისაზღვრა შუალედური აქტის გამოცემის 4 ძირეული, სხვადასხვა სპეციფიკით განპირობებული, საფუძველი, კერძოდ:

1) არასადავო საკითხები _ გადასახადის გადამხდელის მიერ თანხმობის წარმოდგენა საგადასახადო შემოწმებით გამოვლენილ იმ საკითხების თაობაზე, რომელთა მიმართ მას პრეტენზია არ გააჩნია და შესაბამისად, აღნიშნულ ნაწილზე შედგენილ შუალედურ აქტს და მის საფუძველზე გამოცემულ საგადასახადო მოთხოვნას იგი არ გახდის სადავოდ.

საგადასახადო შემოწმების დასკვნით ეტაპზე, აუდიტორი უფლებამოსილია გადასახადის გადამხდელს შესთავაზოს, რომ მისი თანხმობის შემთხვევაში, არასადავო საკითხებზე გამოიცეს შუალედური აქტი. აღნიშნული შეთავაზების გამოყენების შემთხვევაში, იგი უფლებამოსილია მოითხოვოს არასადავო ნაწილში შუალედური აქტით შეფარდებული ჯარიმის (ასეთის არსებობის შემთხვევაში) 50 პროცენტის გაუქმება, თუ პარალელურად, იგი დააკმაყოფილებს სსკ-ის 269-ე მუხლის მე-11 ნაწილის მოთხოვნებს (საგადასახადო მოთხოვნის ჩაბარებიდან 30 დღის ვადაში ბიუჯეტში სრულად ექნება გადახდილი ამ საგადასახადო მოთხოვნით გათვალისწინებული გადასახადების, აგრეთვე ჯარიმების 50 პროცენტის ტოლფასი თანხა).

საგადასახადო ორგანო უფლებამოსილია უარი განაცხადოს შუალედური აქტის გამოცემაზე, თუ არასადავო საკითხებზე მიკუთვნებული თანხების ოდენობა, არაარსებითია ან/და არსებობს გონივრული ვარაუდი, რომ გადასახადის გადამხდელი:

ა) ცდილობს, თავი აარიდოს ან შეიმსუბუქოს სისხლის სამართლებრივი პასუხისმგებლობა;

ბ) ეთანხმება მხოლოდ იმ საკითხ(ებ)ს, რომლის/რომელთა მიხედვით გამოანგარიშებული თანხა/თანხები ექვემდებარება შემცირებას ან/და ჩათვლას ან/და დაბრუნებას;

გ) მოქმედებს სხვა არამართლზომიერი განზრახვით.

2) პირდაპირი მტკიცებულებებით გამყარებული საკითხები _ საგადასახადო შემოწმების ფარგლებში იმ საკითხების გამოვლენა, რომელთა გასაჩივრების შემთხვევაში, ფინანსთა სამინისტროს სისტემაში დაკმაყოფილების პერსპექტივა, აუდიტორის მიერ მოპოვებული პირდაპირი მტკიცებულებიდან გამომდინარე, იქნება დაბალი.

პირდაპირი მტკიცებულებები შეიძლება იყოს ანგარიშ-ფაქტურები, ზედნადებები, საბანკო ამონაწერები, სალაროს ორდერები, სხვა სააღრიცხვო დოკუმენტაცია, რომლითაც ცალსახად დასტურდება ამ თუ იმ სამეურნეო ოპერაციის მოხდენის ფაქტი.

3) ხანდაზმულობა მოახლოებული პერიოდი _ შესამოწმებელი მთლიანი პერიოდის ნაწილის მიმართ ხანდაზმულობის მოახლოება, ანუ თუ საგადასახადო შემოწმების ბრძანებით განსაზღვრული შესამოწმებელი პერიოდის რომელიმე მონაკვეთს მიმდინარე წლის ბოლოს ეწურება შემოწმების ხანდაზმულობის ვადა, აღნიშნული მონაკვეთი ჩაითვლება ხანდაზმულობა მოახლოებულ პერიოდად და შესაბამის ნაწილში შესაძლებელია გამოიცეს შუალედური აქტი.

ამ მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებული დებულება გამოიყენება იმ შემთხვევაში, თუ მიმდინარე წლის დასრულებამდე, დაუძლეველი ძალის ან/და სათანადო მტკიცებულებების არქონის ან/და სხვა დასაბუთებული გარემოების გამო, ვერ მთავრდება შესაბამისი ბრძანებით განსაზღვრული მთლიანი პერიოდის საგადასახადო შემოწმება.

4) სხვა სპეციფიკური საკითხი _ საგადასახადო შემოწმების ფარგლებში სხვა სპეციფიკური საკითხების გამოვლენა.

თუ საგადასახადო შემოწმების სპეციფიკიდან გამომდინარე შემოწმების რამდენიმე ეტაპად ჩატარების საჭიროება დგას, ყოველი ეტაპის შემდეგ დგება შუალედური აქტი.

ცვლილების შესახებ დეტალური ინფორმაცია იხილეთ ბმულზე:

https://infohub.rs.ge/ka/workspace/document/feda80e9-49f6-47e8-b134-0e9f31b38157?openFromSearch=truehttps:%2F%2Finfohub.rs.ge%2Fka%2Fworkspace%2Fdocument%2Ffeda80e9-49f6-47e8-b134-0e9f31b38157%3FopenFromSearch%3Dtrue

2.4. ახალი მეთოდური მითითება საერთაშორისო გადაზიდვებზე

2024 წლის 21 მაისიდან ამოქმედდა შემოსავლების სამსახურის უფროსის N11601 ბრძანების  საფუძველზე დამტკიცებული „საქართველოსა და უცხო ქვეყნებს შორის საერთაშორისო გადაზიდვებში სატრანსპორტო მომსახურებით მიღებული შემოსავლის გადახდის წყაროსთან დაბეგვრის შესახებ„ მეთოდური მითითება, რომელიც განსაზღვრავს საერთაშორისო გადაზიდვებში სატრანსპორტო მომსახურებით მიღებული შემოსავლის საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებულ შემოსავლად მიჩნევის, ასეთი შემოსავლის გადახდის წყაროსთან დაბეგვრისა და საგადასახადო შეღავათით სარგებლობის წესებსა და პირობებს.

როგორც მოგეხსენებათ, საქართველოს საგადასახადო კოდექსის მიხედვით:

• მე-8 მუხლის 25-ე ნაწილი _ საერთაშორისო გადაზიდვა არის ავტოსატრანსპორტო საშუალებით ან სარკინიგზო ტრანსპორტით, საზღვაო, სამდინარო ან საჰაერო ხომალდით მგზავრთა, საქონლის (მათ შორის, ფოსტის) სხვადასხვა სახელმწიფოში, რომელთაგან ერთ-ერთი საქართველოა, მდებარე ორ პუნქტს შორის ნებისმიერი გადაზიდვა. 
• სსკ-ის 104-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის „ჟ“ ქვეპუნქტი _ საქართველოსა და უცხო ქვეყნებს შორის საერთაშორისო გადაზიდვებში სატრანსპორტო მომსახურებით ან საერთაშორისო კავშირგაბმულობაში ტელესაკომუნიკაციო მომსახურებით მიღებული შემოსავალი, განეკუთვნება საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებულ შემოსავალს.
• სსკ-ის 134-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის „გ“ ქვეპუნქტი _ არარეზიდენტის მიერ საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებული შემოსავალი, რომელიც არ მიეკუთვნება საქართველოში საგადასახადო აღრიცხვაზე მყოფ არარეზიდენტის მუდმივ დაწესებულებას საქართველოში, იბეგრება გადახდის წყაროსთან გამოქვითვების გარეშე. კერძოდ, კი საწარმოს, ორგანიზაციის ან/და მეწარმე ფიზიკური პირის მიერ საერთაშორისო გადაზიდვების სატრანსპორტო მომსახურებისათვის გადახდილი თანხები იბეგრება 10 %-ით.

მეთოდური მითითების მიხედვით, ექსპედიტორის მიერ ტვირთების საერთაშორისო გადაზიდვის ორგანიზებით (ექსპედიციით) მიღებული შემოსავალი, სსკ-ის 104-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის „ჟ“ ქვეპუნქტის მიხედვით, ასევე ითვლება საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებულ შემოსავლად და ამ მიზნით, მხედველობაში მიიღება შემკვეთსა და ექსპედიტორს შორის გაფორმებული ხელშეკრულება, რომლის მიხედვითაც ტვირთის გაგზავნის ან დანიშნულების ადგილი საქართველოა. 

მეთოდურ მითითებაში ჩაიწერა მაგალითები განსხვავებული ფაქტობრივი გარემოებების დაბეგვრასთან დაკავშირებით. აღნიშნულ მაგალითებზე დაყრდნობით, ნათელი გახდა შემოსავლების სამსახურის მიდგომა ისეთ საკითხებთან მიმართებაში, როგორიც არის, ტრანზიტის საბაჟო პროცედურაში მოქცეული საქონლის საქართველოს გავლით გადაზიდვის მომსახურებიდან მიღებული შემოსავლის წყარო, ასევე შემთხვევები, როდესაც საერთაშორისო გადაზიდვა ხდება ეტაპობრივად, სხვადასხვა გადამზიდის საშუალებით, მათ შორის ტრანზიტის საბაჟო პროცედურაში მოქცეული საქონლის გადაზიდვის შემთხვევაშიც. აღნიშნული საკითხები აქამდეც რეგულირდებოდა საგადასახადო კანონმდებლობით, თუმცა არსებობს პრეცედენტები, როდესაც საგადასახადო ორგანოს შემმოწმებლების მიერ გამოყენებულ იქნა განსხვავებული მიდგომები და ინტერპრეტაციები, რაც აღნიშნული მეთოდური მითითებით შეიზღუდება და ჩამოყალიბდება ერთიანი მიდგომა.

წარმოგიდგენთ რამდენიმე მაგალითის მოკლე მიმოხილვას:

• მაგალითი 1: თუ ვთქვათ არარეზიდენტმა ექსპედიტორმა, რომელსაც საქართველოში არ გააჩნია მუდმივი დაწესებულება, ორგანიზება გაუკეთა რეზიდენტი საწარმოს (შემკვეთის) ტვირთის ჩამოტანას სტამბოლიდან თბილისში და ექსპედიტორის მომსახურების ღირებულება შეადგენს 10’000 ლარს, რომელიც მოიცავს ტვირთის გადაზიდვის და გადაზიდვებთან დაკავშირებულ ხარჯებს, ასეთ შემთხვევაში არარეზიდენტი ექსპედიტორის მიერ გაწეული საერთაშორისო გადაზიდვების სატრანსპორტო მომსახურებისათვის გადასახდელი თანხის 10%-ს რეზიდენტი საწარმო დააკავებს გადახდის წყაროსთან და 1’000 ლარს (10’000X10%) გადაიხდის ბიუჯეტში.
• მაგალითი 2: ვთქვათ რეზიდენტმა საწარმომ (შემკვეთი), ტვირთის გადაზიდვის ორგანიზება დაუკვეთა რეზიდენტ ექსპედიტორ საწარმოს E-ს, გადაზიდვის მარშრუტია ალმათი – თბილისი, ხოლო გადაზიდვის საკომპენსაციო ღირებულება 2’000 ლარია. რეზიდენტმა ექსპედიტორმა E-მ ალმათიდან ბაქომდე ტვირთის გადაზიდვა დაუკვეთა არარეზიდენტ კომპანია R-ს, რომელსაც საქართველოში არ გააჩნია მუდმივი დაწესებულება, გადაზიდვის საკომპენსაციო ღირებულება 1’000 ლარია, ხოლო ბაქოდან თბილისში არარეზიდენტ საწარმოს AZ-ს, რომელსაც ასევე არ გააჩნია საქართველოში მუდმივი დაწესებულება), გადაზიდვის საკომპენსაციო ღირებულება კი 700 ლარია.

მოცემულ პირობებში:

• რეზიდენტი ექსპედიტორი საწარმო E შემოსავალში ასახავს 2’000 ლარს. ამასთან, მოგების გადასახადით დაიბეგრება კოდექსის 97-ე მუხლით გათვალისწინებული დაბეგვრის ობიექტის წარმოშობისას (მოგების განაწილებისას). 
• ამასთან, ალმათიდან ბაქომდე არარეზიდენტი საწარმო R-ის მიერ ტვირთის გადაზიდვის მომსახურება არ მიეკუთვნება საერთაშორისო გადაზიდვას, ვინაიდან ტრანსპორტირების დაწყების და დამთავრების პუნქტები მდებარეობს საქართველოს საზღვრებს გარეთ და შესაბამისად კოდექსის 104-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ჟ“ ქვეპუნქტის მიხედვით, მის მიერ აღნიშნული ოპერაციით მიღებული შემოსავალი არ წარმოადგენს საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებულ შემოსავალს და არ დაიბეგრება გადახდის წყაროსთან.
• ბაქოდან თბილისში არარეზიდენტი საწარმო AZ-ის მიერ ტვირთის გადაზიდვის მომსახურება ითვლება საერთაშორისო გადაზიდვად და მის მიერ გაწეული მომსახურებით მიღებული შემოსავალი ჩაითვლება საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებულ შემოსავლად. შესაბამისად, სსკ-ის 134-ე მუხლის მიხედვით, არარეზიდენტი საწარმო AZ-ისთვის გადახდილ მომსახურების ანაზღაურებას დაბეგრავს გადახდის წყაროსთან და 10%-ს 70 ლარს (700*10%) რეზიდენტი ექსპედიტორი საწარმო E გადაიხდის ბიუჯეტში.

• მაგალითი 4: ვთქვათ არარეზიდენტი, რომელსაც საქართველოში არ გააჩნია მუდმივი დაწესებულება, საექსპედიტორო მომსახურებას უწევს რეზიდენტ საწარმოს. მარშრუტი არის სტამბოლი – ბაქო (საქართველოს გავლით). გადაზიდვას დაქვემდებარებული ტვირთი იმყოფება ტრანზიტის საბაჟო პროცედურაში.

მოცემულ პირობებში, ვინაიდან ტრანსპორტირების დაწყების და დამთავრების პუნქტები მდებარეობს საქართველოს საზღვრებს გარეთ, აღნიშნული ოპერაცია არ მიეკუთვნება საერთაშორისო გადაზიდვას, შესაბამისად ექსპედიტორის საკომპენსაციო თანხა არ წარმოადგენს საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებულ შემოსავალს და არ დაიბეგრება გადახდის წყაროსთან.

• მაგალითი 5: ვთქვათ რეზიდენტმა საწარმომ (შემკვეთი), ტვირთის გადაზიდვის ორგანიზება დაუკვეთა რეზიდენტ ექსპედიტორ საწარმოს, გადაზიდვის მარშუტია სტამბოლი – ბაქო (საქართველოს გავლით). გადაზიდვას დაქვემდებარებული ტვირთი იმყოფება ტრანზიტის საბაჟო პროცედურაში. გადაზიდვის საკომპენსაციო ღირებულება 2000 ლარია. შემდეგ კი, რეზიდენტმა ექსპედიტორმა საწარმომ სტამბოლიდან თბილისამდე ტვირთის გადაზიდვა დაუკვეთა საქართველოში მუდმივი დაწესებულების არ მქონე არარეზიდენტ კომპანია R-ს, გადაზიდვის საკომპენსაციო ღირებულება 1000 ლარია. ხოლო, თბილისიდან ბაქომდე – არარეზიდენტ საწარმოს AZ-ს, რომელსაც ასევე არ გააჩნია საქართველოში მუდმივი დაწესებულება, გადაზიდვის საკომპენსაციო ღირებულება კი 700 ლარია.

მოცემულ პირობებში:

• რეზიდენტმა ექსპედიტორმა საწარმომ შემოსავალში უნდა აიღოს საექსპედიტორო მომსახურების ღირებულება 2000 ლარი. ამასთან, მოგების გადასახადით დაიბეგრება კოდექსის 97-ე მუხლით გათვალისწინებული დაბეგვრის ობიექტის წარმოშობისას. 
• სტამბოლიდან თბილისამდე, არარეზიდენტი საწარმო R-ის მიერ, ასევე თბილისიდან ბაქომდე არარეზიდენტი საწარმოს AZ-ის მიერ ტვირთის გადაზიდვა, ჩაითვლება საერთაშორისო გადაზიდვად, ვინაიდან გადაზიდვის ერთი პუნქტი არის საქართველო. ხოლო მათ მიერ გაწეული მომსახურებით მიღებული შემოსავალი განეკუთვნება საქართველოში არსებული წყაროდან მიღებულ შემოსავალს. შესაბამისად მათთვის გადახდილი მომსახურების ანაზღაურება დაექვემდებარება გადახდის წყაროსთან დაბეგვრას და R-ისათვის გადასახდელი თანხის 10%-ს 100 ლარს (1000*10%) და AZ-ისათვის გადასახდელი თანხის 10%-ს 70 ლარს (700*10%), რეზიდენტი ექსპედიტორი საწარმო გადაიხდის ბიუჯეტში.

ცვლილების შესახებ დეტალური ინფორმაცია იხილეთ ბმულზე:

https://infohub.rs.ge/ka/workspace/document/d88cac2c-d1ad-42fb-baa2-d836a1d49a36

შპს კრესტონ ჯორჯია

მმართველი პარტნიორი                                                             დავით პაპიაშვილი

საგადასახადო აუდიტის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი                     რუსუდან ჭაბუკიანი