Kreston Georgia აგრძელებს საგადასახადო კანონმდებლობაში შესული ცვლილებებისა და სიახლეების მიმოხილვას. ამჯერად გთავაზობთ 2025 წლის ივლისის თვეში შესული საკანონმდებლო სიახლეების მიმოხილვას.

 

სარჩევი

1. ცვლილებები საქართველოს ფინანსთა მინისტრის ბრძანებებში 

1.1. ტერმინოლოგიური ხასიათის ცვლილება 

1.2. ტერმინოლოგიური ხასიათის ცვლილება 

2. ცვლილებები საქართველოს ფინანსთა მინისტრის ბრძანებებში 

2.1. თიზ-ის ორგანიზატორმა თიზ-ის საწარმოების შესახებ ინფორმაცია უნდა წარადგინოს 

2.2. საჯარო გადაწყვეტილება საკუთარი წარმოების შენობა-ნაგებობის დღგ-ით დაბეგვრის თაობაზე 

3. ცვლილებები დაგროვებითი პენსიის შესახებ კანონის კანონქვემდებარე ნორმატიულ აქტებში

3.1. საპენსიო შენატანის განუხორციელებლობისას დაკისრებული საურავის განაკვეთი გაიზარდა

3.2. საპენსიო შენატანისა და საურავის თანხის  გადახდის თანმიმდევრობა

3.3. ხელახალი მონიტორინგის დანიშნვნის წინაპირობები შეიცვალა

3.4. პენსიის გატანა პროგრამული გატანითა და ერთიანი გადახდით

 

 

 

1. ცვლილებები საქართველოს ფინანსთა მინისტრის ბრძანებებში

1.1. ტერმინოლოგიური ხასიათის ცვლილება

2025 წლის 7 ივლისს გამოქვეყნდა საქართველოს კანონი N879-IIმს-XIმპ, რის საფუძველზეც ცვლილება შევიდა საქართველოს საგადასახადო კოდექსში (შემდგომში – სსკ). კერძოდ კი, ახალი რედაქციით ჩამოყალიბდა სსკ-ის 82-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის „ნ“ ქვეპუნქტი, რომელიც საშემოსავლო გადასახადისგან ათავისუფლებს დროებითი საცხოვრებელი ადგილის სანაცვლოდ ლტოლვილის, ჰუმანიტარული სტატუსის მქონე პირის ან იძულებით გადაადგილებული ფიზიკური პირის მიერ პრივატიზების პროგრამის ფარგლებში მიღებულ კომპენსაციებს, აგრეთვე იძულებით გადაადგილებულ პირთათვის – დევნილთათვის სახელმწიფოს მიერ გადაცემული ქონების ღირებულებას და ამ ქონების თავდაპირველი რეალიზაციით მიღებული შემოსავალს.

ცვლილების საფუძველი გახდა ის ფაქტი, რომ „საერთაშორისო დაცვის შესახებ“ საქართველოს კანონში განხორციელდა ტერმინოლოგიური ხასიათის ცვლილება და „ჰუმანიტარული სტატუსის მქონე პირის“ ნაცვლად განისაზღვრა „დამატებითი დაცვის მქონე პირის“ ტერმინი. შესაბამისად, ვინაიდან სსკ-ში გამოყენებულია ჰუმანიტარული სტატუსის მქონე პირის აღმნიშვნელი ტერმინი, „საერთაშორისო დაცვის შესახებ“ საქართველოს კანონის ცვლილებებთან შესაბამისობის უზრუნველსაყოფად, სსკ-ის 82-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის „ნ“ ქვეპუნქტში ტერმინი „ჰუმანიტარული სტატუსის მქონე პირი“ ჩანაცვლდა ახალი ტერმინით „დამატებითი დაცვის მქონე პირი“.

ცვლილება ამოქმედდება 2025 წლის  1 ოქტომბრიდან.

ცვლილების შესახებ დეტალური ინფორმაცია იხილეთ ბმულზე:

https://matsne.gov.ge/ka/document/view/6541261?publication=0

 

1.2. ტერმინოლოგიური ხასიათის ცვლილება

2025 წლის 3 ივლისს გამოქვეყნდა საქართველოს კანონი N845-IIმს-XIმპ, რის საფუძველზეც ცვლილება შევიდა საქართველოს საგადასახადო კოდექსში (შემდგომში – სსკ). ცვლილების შედეგად, ტერმინოლოგიური და შინაარსობრივი დაზუსტების მიზნით ახალი რედაქციებით ჩამოყალიბდა სსკ-ის მე-10; 11; 82; 170 და 206-ე მუხლების გარკვეული ჩანაწერები.

სსკ-ში არსებული ტერმინოლოგია რიგ შემთხვევებში არ შეესაბამებოდა, გაეროს შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა უფლებების 2006 წლის კონვენციას. აქედან გამომდინარე, ცვლილება ემსახურება ზემოხსენებული საკითხის მოწესრიგებას და კონვენციურ ტერმინებსა და სტანდარტებთან სსკ-ის ჩანაწერების შესაბამისობაში მოყვანას. ასე მაგალითად, ტერმინი „მოხუცებული“ ჩანაცვლდა ტერმინით „ხანდაზმული“, ხოლო ტერმინი „ინვალიდთა სახლები“ ჩანაცვლდა ტერმინით „შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა სპეციალიზებული დაწესებულებები“ და სხვა.

ცვლილება ამოქმედდება გამოქვეყნებისთანავე, ანუ 2025 წლის  3 ივლისიდან.

ცვლილების შესახებ დეტალური ინფორმაცია იხილეთ ბმულზე:

https://matsne.gov.ge/ka/document/view/6539713?publication=0

 

2. ცვლილებები საქართველოს ფინანსთა მინისტრის ბრძანებებში

2.1. თიზ-ის ორგანიზატორმა თიზ-ის საწარმოების შესახებ ინფორმაცია უნდა წარადგინოს

2025 წლის 15 ივლისს გამოქვეყნდა საქართველოს ფინანსთა მინისტრის N184 ბრძანება, რის საფუძველზეც ცვლილება შევიდა „გადასახადების ადმინისტრირების შესახებ“ ფინანსთა მინისტრის N996 ბრძანებით დამტკიცებულ ინსტრუქციაში.

ცვლილების შედეგად, ინსტრუქციას დაემატა ახალი 41³-ე მუხლი, რომლითაც განისაზღვრა თავისუფალი ინდუსტრიული ზონის (შემდგომში, „თიზ“) ორგანიზატორის/ ადმინისტრატორის მიერ თიზ-ის საწარმოების შესახებ ინფორმაციის წარდგენის ვალდებულება და აღნიშნული ინფორმაციის წარდგენის წესი.

კერძოდ კი, თიზ-ის ორგანიზატორი ვალდებული ხდება საგადასახადო ორგანოს ელექტრონულად წარუდგინოს ინფორმაცია თიზ-ში რეგისტრირებული თიზ-ის საწარმოების, მათ შორის, რეგისტრირებული არარეზიდენტის მუდმივი დაწესებულების შესახებ, არაუგვიანეს თიზ-ის საწარმოს რეგისტრაციის თვის მომდევნო თვის 15 რიცხვისა, ხოლო თიზ-ში რეგისტრირებულ საწარმოთა შესახებ წარდგენილ ინფორმაციაში ცვლილების შემთხვევაში – არაუგვიანეს შესაბამისი ცვლილების განხორციელების დღის მომდევნო სამუშაო დღისა.

წარსადგენ ინფორმაციას განეკუთვნება:

ა) თიზ-ის დასახელება და მისამართი;

ბ) თიზ-ის საწარმოს დასახელება, საიდენტიფიკაციო ნომერი, სამართლებრივი ფორმა, იურიდიული მისამართი, საკონტაქტო ტელეფონის ნომერი და ელექტრონული ფოსტა;

გ) თიზ-ის საწარმოდ რეგისტრაციის თარიღი;

დ) თიზ-ის საწარმოს საქმიანობის სახე და აღწერა;

ე) თიზ-ის საწარმოსთვის ორგანიზატორის/ადმინისტრატორის მიერ თიზ-ში საქმიანობის უფლების მინიჭების, შეჩერების და შეწყვეტის თარიღი.

დადგენილი ვალდებულების დარღვევისათვის ორგანიზატორს/ადმინისტრატორს პასუხისმგებლობა დაეკისრება საქართველოს საგადასახადო კანონმდებლობის შესაბამისად.

ამასთან, ინსტრუქციის გარდამავალი დებულებების 112-ე მუხლს დაემატა 77-ე პუნქტი და გამონაკლისის სახით განისაზღვრა, რომ ორგანიზატორი/ადმინისტრატორი ამავე თიზ-ში 2025 წლის 1 აგვისტომდე რეგისტრირებული საწარმოების, მათ შორის, რეგისტრირებული მუდმივი დაწესებულების შესახებ, ამ ინსტრუქციის 41​³-ე მუხლით გათვალისწინებულ ინფორმაციას საგადასახადო ორგანოს წარუდგინოს არაუგვიანეს 2025 წლის 1 სექტემბრისა.

ცვლილება ამოქმედდება 2025 წლის  1 აგვისტოდან.

ცვლილების შესახებ დეტალური ინფორმაცია იხილეთ ბმულზე:

https://matsne.gov.ge/ka/document/view/6570111?publication=0

 

2.2. საჯარო გადაწყვეტილება საკუთარი წარმოების შენობის/ნაგებობის ძირითად საშუალებად გამოყენების დღგ-ით დაბეგვრის თაობაზე.

2025 წლის 22 ივლისს გამოქვეყნდა საქართველოს ფინანსთა მინისტრის საჯარო  გადაწყვეტილება N194, დასაბეგრი პირის მიერ საკუთარი წარმოების შენობის/ნაგებობის ძირითად საშუალებად გამოყენების დღგ-ით დაბეგვრის თაობაზე. საჯარო გადაწყვეტილება განმარტავს დასაბეგრი პირის მიერ საკუთარი წარმოების შენობის/ნაგებობის ძირითად საშუალებად გამოყენების დღგ-ით დაბეგვრის პირობებსა და აღნიშნული ოპერაციის დღგ-ით დასაბეგრი თანხის განსაზღვრის წესს.

როგორც მოგეხსენებათ, სსკ-ის 160-ე მუხლის მე-3 ნაწილის „ბ“ ქვეპუნქტისა და 163-ე მუხლის მე-3 ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტის მიხედვით, ანაზღაურების სანაცვლოდ საქონლის მიწოდებად განიხილება, დასაბეგრი პირის მიერ საკუთარი წარმოების შენობის/ნაგებობის ძირითად საშუალებად გამოყენება, თუ იგი სრულად ვერ მიიღებდა დღგ-ის ჩათვლას ამ შენობის/ნაგებობის სხვა პირისგან შეძენის შემთხვევაში და დღგ-ით დაბეგვრას ექვემდებარება პირის მიერ მისი წარმოებული შენობის/ნაგებობის ეკონომიკურ საქმიანობაში გამოყენების დაწყების მომენტში. აღნიშნული ქვეპუნქტის შენიშვნის მიხედვით კი, საკუთარ წარმოებად განიხილება დასაბეგრი პირის საკუთრებაში/მფლობელობაში არსებულ მიწის ნაკვეთზე შენობის/ნაგებობის მშენებლობა საკუთარი ძალებით ან/და სამშენებლო-სამონტაჟო მომსახურების შეძენის გზით. ხოლო, სსკ-ის 164-ე მუხლის მე-2 ნაწილის „ა“ ქვეპუნქტის მიხედვით, დღგ-ით დასაბეგრი თანხა არის საქონლის შესყიდვის ფასი ამ ან ანალოგიურ საქონელზე, ან თუ ასეთი არ არსებობს − მისი წარმოების ფასი, რომელიც შესაბამის შემთხვევებში დგინდება საქონლის გამოყენების, გასხვისების, დასაკუთრების (მფლობელობაში დარჩენის) ან დღგ-ის გადამხდელად რეგისტრაციის გაუქმების მომენტში.

ამდენად, სსკ-ის ზემოხსენებული რეგულაცია ითვალისწინებს ე.წ. „თვით მიწოდების“ ფიქციას, რა დროსაც ითვლება, რომ დასაბეგრი პირი მის მიერ შექმნილ საქონელს – შენობას/ ნაგებობას საკუთარ თავს აწვდის ანაზღაურების სანაცვლოდ. ეს ფიქცია იმოქმედებს იმ შემთხვევაში, თუ აშენებული შენობის/ნაგებობის სხვა პირისგან შეძენის შემთხვევაში, აღნიშნული დასაბეგრი პირი სრულად ვერ მიიღებდა დღგ-ის ჩათვლას.

საჯარო გადაწყვეტილებიდან და ზემოხსენებულიდან გამომდინარე, დასაბეგრი პირის მიერ საკუთარი წარმოების შენობის/ნაგებობის ძირითად საშუალებად გამოყენება იბეგრება დღგ-ის 18%-იანი განაკვეთით, როდესაც სახეზეა სამივე შემდეგი პირობა:

1. 1. 1. შენობა/ნაგებობა წარმოებული უნდა იყოს დასაბეგრი პირის მიერ. ამასთან, შენობა/ნაგებობა დასაბეგრი პირის მიერ წარმოებულად მიიჩნევა, თუ იგი აშენებულია დასაბეგრი პირის საკუთრებაში/მფლობელობაში არსებულ მიწის ნაკვეთზე საკუთარი ძალებით ან/და სამშენებლო-სამონტაჟო მომსახურების შეძენის გზით;
   2. 2. დასაბეგრმა პირმა ფაქტობრივად დაიწყო საკუთარი წარმოების შენობის/ნაგებობის ეკონომიკურ საქმიანობაში გამოყენება, მისი დანიშნულების შესაბამისად;
   3. 3. დასაბეგრი პირი სრულად ვერ მიიღებდა დღგ-ის ჩათვლას შენობის/ნაგებობის სხვა დასაბეგრი პირისგან შეძენის შემთხვევაში. შესაბამისად, განსახილველ დასაბეგრ ოპერაციას მაშინ ექნება ადგილი, როდესაც შენობა/ნაგებობა გამოიყენება ისეთ ოპერაციებში, რომელთა განხორციელების მიზნით გაწეულ ხარჯებზე გადახდილი/გადასახდელი დღგ-ის სრულად ჩათვლის უფლება დასაბეგრ პირს არ წარმოეშობა.

საჯარო გადაწყვეტილების მიხედვით დღგ-ით დასაბეგრ თანხაში მხოლოდ იმ საქონლის/მომსახურების ღირებულება უნდა იქნეს შეტანილი, რომელიც უშუალოდ მიეკუთვნება მშენებლობის ხარჯებს. ხოლო, მიწის ნაკვეთის ღირებულება, რომელზეც ხორციელდება მშენებლობა, დღგ-ით დასაბეგრ თანხაში არ მონაწილეობს, რადგან სსკ-ის 171-ე მუხლის პირველი ნაწილის „გ“ ქვეპუნქტიდან გამომდინარე, მიწის ნაკვეთის მიწოდება გათავისუფლებულია დღგ-სგან ჩათვლის უფლების გარეშე და არ წარმოადგენს ისეთი სახის ხარჯს, რომელიც უშუალოდ შედის წარმოებული შენობა/ნაგებობის ღირებულებაში. შესაბამისად, მიწის ნაკვეთის ღირებულება დღგ-ით დასაბეგრ თანხაში არ მონაწილეობს.

საჯარო გადაწყვეტილება ამოქმედდა გამოქვეყნებისთანავე, ანუ 2025 წლის  22 ივლისიდან.

ცვლილების შესახებ დეტალური ინფორმაცია იხილეთ ბმულზე:

https://www.matsne.gov.ge/ka/document/view/6577118?publication=0

 

3. ცვლილებები დაგროვებითი პენსიის შესახებ კანონის კანონქვემდებარე ნორმატიულ აქტებში.

ივლისის თვეში განხორცილდა მნიშვნელოვანი ცვლილებები დაგროვებითი პენსიის შესახებ კანონის კანონქვემდებარე ნორმაიტულ აქტებში, კერძოდ ცვლილება შეეხო  საქართველოს საპენსიო ფონდის გენერალური დირექტორის №02, №03 და №04 ბრძანებებს. აღნიშნული ცვლილების შედეგად მნიშვნელოვნად იცვლება საპენსიო შენატანების ადმინისტრირების, ჯარიმა-საურავების დაკისრების, ასევე საპენსიო ანგარიშითან ფულადი სახსრების გატანის წესი და სხვა მრავალი საკითხი. ამ ნაწილში შევეხებით მხოლოდ ყველაზე მნიშვნელოვან ცვილებებს რომლების ეხება საპენსიო შენატანებთან დაკავშირებულ სხვადასხვა საკითხს.

 

3.1. საპენსიო შენატანის განუხორციელებლობისას დაკისრებული საურავის განაკვეთი გაიზარდა

ცვლილების მიხედვით საპენსიო ფონდის დირექტორის ბრძანება №03-ში აისახა კანონში შეტანილი ცვლილება საურავის განაკვეთის ზრდასთან დაკავშირებით, კერძოდ თუ კანონის წინა რედაქციით საურავის დარიცხვა ხდებოდა ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთის ოდენობით, ახალი რედაქციის მიხედვით საურავის დარიცხვა მოხდება  საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ დადგენილი მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთისთვის დამატებული 5%-ის ოდენობით, რაც პირდაპირ აღნიშნავს საურავის განაკვეთის ზრდას. საპენსიო შენატანის განუხორციელებლობის შემთხვევაში.

საურავის დარიცხვა განხორციელდება წელიწადში 365 დღეზე დაანგარიშებით, საპენსიო შენატანის განხორციელების ვადის მომდევნო თარიღიდან და გრძელდება დამსაქმებლის მიერ ამ საპენსიო შენატანის სრულად განხორციელებამდე.

 

3.2. საპენსიო შენატანისა და საურავის თანხის  გადახდის თანმიმდევრობა

საპენსიო ფონდის დირექტორის ბრძანება №03-ის მე-9 მუხლის მე-3 ნაწილის ცვლილებამდელ რედაქციაში მოცემული იყო ჩანაწერი იმის შესახებ რომ საურავის დაკისრება არ ზღუდავს დამსაქმებელს განახორციელოს საპენსიო შენატანები.

ცვლილების შედეგად მოხდა საპენსიო შენატანისა და შესაბამისი საურავის თანხის დაფარვის თამიმდევრობის განსაზღვრა რისი მიხედვითაც  საპენსიო შენატანის/შენატანების და მასზე დარიცხული საურავ(ებ)ის დაფარვა ხორციელდება კალენდარული თვეების რიგითობით, უპირველესად სათანადო საპენსიო შენატანის/შენატანების სრულად განხორციელების/დაფარვის შემდგომ მასზე დარიცხული შესაბამისი საურავის გადახდით. ამასთან ცვლილების შედეგად მოხდა განისაზღვრა რომ დამსაქმებელი ვერ განახორციელებს მომდევნო საპენსიო შენატან(ებ)ს, თუ სრულად არ დაიფარება არსებული საპენსიო შენატან(ებ)ი და მასზე დარიცხული საურავი.

 

3.3. ხელახალი მონიტორინგის დანიშნვნის წინაპირობები შეიცვალა

საპენსიო ფონდის დირექტორის ბრძანება №03-ის 15-ე მუხლის მიხედვით  შემოწმებულ პერიოდზე ხელახალი მონიტორინგის დანიშვნა ხდებოდა თუ თუ დამსაქმებელი შემოწმებულ პერიოდზე წარადგენდა ახალ საპენსიო დეკლარაციას (ან წლიურ მაკორექტირებელ დეკლარაციას) ან/და მოახდენდა  შეცვლილი ან/და შესწორებული  საშემოსავლო დეკლარაციის წარდგენას.

ცვლილება განხორციელდა ამ მუხლის ნაწილშიც სადაც ჩაიწერა რომ შემოწმებული პერიოდის ხელახალი მონიტორინგი დასაშვებია იმ შემთხვევაში, თუ დამსაქმებლის მიერ შემოწმებულ პერიოდზე გამოვლინდება ნებისმიერი ახალი ფაქტობრივი გარემოება (აღარ არის მინიშნება დეკლარაციის წარდგენასა და დაზუსტებაზე).

 

3.4. პენსიის გატანა პროგრამული გატანითა და ერთიანი გადახდით

ცვლილების მიხედვით ხდება პენსიის საპენსიო სქემის მონაწილეზე ერთიანი გადახდით გაცემის წინაპირობების დაზუსტება, კერძოდ ბრძანება №02-ში განხორციელებული ცვლილების შედეგად განისაზღვრა რომ თუ საპენსიო აქტივების პროგრამული გატანის შემთხვევაში ყოველთვიური პენსია იქნება საპენსიო ფონდის მიერ მონაწილის შესაბამისი განცხადების თაობაზე გადაწყვეტილების მიღების დროისათვის,  საშუალო თვიური დარიცხული ხელფასის 20%-ის ტოლი ან ნაკლები, მაშინ პენსიის გაცემა უნდა მოხდეს ერთიანი გადახდით. ცვლილებამდე არსებულ კანონის რედაქციაში აღნიშნული იყო რომ ერთიანი გადახდით გაცემა უნდა მომხდარიყო მაშინ როდესაც ყოველთვიური პენსია საშუალო თვიური დარიცხული ხელფასის 10%-ის ტოლი ან ნაკლები იქნებოდა.

ამასთან დამატებით ზუსტდება რომ თუ მონაწილის განცხადებით მოთხოვნილია პენსიის/საპენსიო აქტივების პროგრამული გატანით მიღება, თუმცა ასეთ შემთხვევაში შესაბამისი განცხადების თაობაზე გადაწყვეტილების მიღების დროისათვის მისაღები პენსიის მოცულობა იქნება, საშუალო თვიური დარიცხული ხელფასის 5%-ის ტოლი ან ნაკლები, მონაწილის შესაბამისი განცხადების მიუხედავად საპენსიო ფონდის მიერ პენსია/საპენსიო აქტივები გაიცემა მხოლოდ ერთიანი გადახდით.

ცვლილების შესახებ დეტალური ინფორმაცია იხილეთ ბმულზე:

https://matsne.gov.ge/ka/document/view/6573174?publication=0

https://matsne.gov.ge/ka/document/view/6573106?publication=0

https://matsne.gov.ge/ka/document/view/6573152?publication=0

 

შპს კრესტონ ჯორჯია

მმართველი პარტნიორი                                                             დავით პაპიაშვილი

საგადასახადო აუდიტის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი                     რუსუდან ჭაბუკიანი